Zambakgiller (Liliaceae) familyasından gelen bu sevilen çiçekler, süs bitkisi olarak yetiştirilir. Lale, soğanlı bitkilerdendir ve çok yıllık-otsu grubuna girer. Anavatanları Batı Asya’dır. 75 civarında farklı türü bulunmaktadır.
Çiçekleri kırmızı, beyaz, pembe, sarı, mor, turuncu ve bu renklerin farklı tonlarında açabilir. Çok çeşitli renklerde olabildikleri gibi alacalı türleri de bulunur. Sıkça yetiştirilen çiçeklerden olan laleler; zarafet, asalet ve aşk anlamını taşır. Ev içi kullanımı çok tercih edilmez.
[renkbox baslik="Petunya Bitkisi: Çiçeği Nasıl Yetiştirilir? Bakımı Nasıldır?" link="https://bilgihanem.com/petunya/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2019/04/petunya-bitkisi-cicegi-nasil-yetistirilir-bakimi-nasildir-1024x597.jpg" renk="mor" yenisekme="evet"][/renkbox]
Kısa süreli çiçek veren bu bitkiler özellikle kesme çiçek sektöründe tercih edilirler. Satın alınan türe göre değişmekle birlikte her lale soğanı 1-4 arası sap ile üzerinde çiçekler verir. Havadar ve aydınlık yerde sağlıklı yetişirler. Aşağıda iç açan görüntüleriyle lale çiçeklerinin bakımı konusunda çeşitli bilgilere ulaşacaksınız.
Lale Çiçeği Nerede ve Hangi İklimde Yetiştirilir?
Bahçede ya da saksıda yetiştirilebilirler. Bu çiçeklerin nereye dikildiği büyük önem taşır. Güneş alan ve fazla nem tutmayan yerler yetiştirme için uygundur.
Fazla nem bitkinin çürümesine yol açabilir. Hemen her iklime uyum sağlamaları onları kolay yetiştirilebilir bir bitki kılar.
Bu bitkilerin iklim isteğini daha belirgin açıklamak gerekirse; lalelerin çiçek açmalarından itibaren yeşil yapraklarını sağlıklı tutmaya uygun (çok sıcak olmayan) bahar havasının en az beş hafta devam etmesi gerekir. Bu hava koşulu bitkinin sağlıklı gelişimini sağlar.
Eğer lalelerin çiçek açmasından 1-2 hafta sonra havalar aşırı ısınıyor ve laleler uyku moduna geçiyorsa bu iklim türü soğanların gelişimine uygun değildir. Bu şekilde yapraklar ve kökler kurur.
Lale Çiçeği Nasıl Yetiştirilir? Hangi Mevsimde Dikilir?
Bu bitkiler soğandan yetişir. Soğanların dikimi için uygun olan mevsim sonbahardır.
Ekim, Kasım, Aralık aylarında dikilen laleler büyük olasılıkla güzel çiçek açar. Bu mevsimde açan laleleri soğanları, bitki çiçek açtıktan sonra çürür.
Her soğandan tek bir lale çıkar. Kış aylarında lale soğanları soğuktan kaçarak toprak altına çekilirler.
Lale dikiminden önce toprağın hazırlanması da gerekir. Bu nedenle dikimden önce toprak iyice gevşetilmelidir.
Lale Çiçeği Nasıl Ekilir?
Bu bitkileri ekmek oldukça basittir. Ekim aşamaları sırasıyla şu şekildedir:
- Sivri tarafları yukarı gelecek şekilde, toprağın 10-15 cm derinine lale soğanları yerleştirilir. Bu saksıda ekim için uygun derinliktir.
- Soğuk iklimlerde bu derinlik biraz daha artırılabilir. Eğer bahçeye ekilecekse toprağın 20 cm altı tercih edilebilir. Lale soğanı en az 16 derece ısıdaki toprağa ekilmelidir.
- Lalelerin büyüdüğünde yeterli bir yaşam alanına sahip olmaları için iki lale arasına minimum 30 cm boşluk bırakılmalıdır.
- Toprağa uygun şekilde yerleştirilen lalelerin üzeri hafifçe toprakla kapatılır.
- Son olarak can suyu verme işlemiyle lale ekimi tamamlanır.
Eğer ekim soğuk bir mevsimde gerçekleşiyorsa lalelerin üzeri saman ya da tahta parçacıkları ile kapatılabilir. Böylelikle bitkinin çürümesi engellenir.
Lale Ne Zaman Çiçek Açar?
Bu bitki genellikle ilkbahardan yaz başına kadar çiçek açar. Kış aylarına doğru çiçeklerini döker ve bir dinlenme sürecine girer. Çiçeklenme başladığında besin takviyeleri yapılabilir.
Lale Soğanı Seçiminde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Güzel lalelere sahip olmanın ilk şartı sağlıklı soğan seçimi yapmaktır. Soğanları teker teker satın almak, daha kaliteli olanları satın alma imkanı tanır.
Açık kahverengi renkte ve sağlam dokulu soğanlar tercih edilir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da satın alınan soğanların fazla bekletilmeden ekilmesi gerektiğidir.
Paketlerde satılan lale soğanları daha uygun fiyatlıdır fakat özenli bir seçim gerektirir. Soğanların büyük olmasına ve dış kısmında herhangi bir çatlak ya da çürüme olmamasına dikkat edilmelidir.
Lale Çiçeğinin Sulama Sıklığı Nasıl Olmalıdır?
Toprak kurudukça sulama yapılmalıdır. Gereğinden fazla sulama yapmak sağlıklı bir lale yetiştirmeye engeldir. Toprak aşırı derecede kurumadığı sürece sulamaya gerek yoktur.
Sonbahar ve kış dönemlerinde yağış, sulama için yeterli olabilir. Yaz dönemlerinde bitki kışa oranla daha fazla suya ihtiyaç duyar. Bu nedenle yaz aylarında bitkiye verilen suyun artırılması gerekir.
Su, toprağın her yerine ulaşmalıdır. Ayrıca sulamada kullanılan kap su miktarını etkilediğinden her seferinde aynı kap ile sulama yapılmalıdır.
Sulamalar aynı günde ve aynı miktarda olmalıdır. Bitkide önemli bir değişiklik görülmediği sürece ölçü ve sulama miktarı değişmemelidir.
Bu bitkiye kış aylarında musluktan alınan soğuk su direkt verilmemelidir. Verilen suyun oda sıcaklığında olmasına dikkat edilmelidir.
Lale Çiçeğinin Toprak İsteği Nasıldır?
Toprak bakımından fazla seçici olmayan bu bitkiler, çoğu toprak türünde yetişebilirler. Bu bitki daha çok kumlu, geçirgen ve hafif toprakları sever.
Fakat toprak çok kuru ya da sertse, yağmur yağdıktan bir gün sonra toprak gevşetilip havalandırılabilir. Eğer taş ve ot görülüyorsa bunlardan arındırılmalıdır.
Lale Çiçeğinin Işık ve Sıcaklık İsteği Nasıldır?
Bu bitki, doğrudan güneş ışığına gerek duymaz. Dolaylı ışıklardan da yararlanabilir. Aşırı derecede olmamak koşuluyla hafif neme ihtiyaç duyar.
Şubat ayından itibaren günde beş saat güneşe ihtiyaç duyar. Aşırı soğuk ya da aşırı sıcak havada kalması bitkinin yapraklarına, çiçeklerine ve köklerine zarar verebilir.
Bu bitkiyi yetiştirmedeki en önemli kural, kış aylarında oda sıcaklığının 12 derecenin altında olmaması gerektiğidir.
Kış aylarında aşırı soğukların ve don olaylarının görüldüğü dönemlerde lale mutlaka iç mekana alınmalıdır. Mümkün olduğunca soğuktan korunmalıdır.
Lale Çiçeğinde Gübreleme Nasıl Olmalıdır?
Çiçek açmadan birkaç hafta önce gübreleme yapılması tavsiye edilir. Eğer lale soğanları gübrelenmiş toprağa dikilmişse ve uzun süreli yağışlar nedeniyle toprak çok fazla yıkanmamışsa ilkbaharda tekrar gübre vermeye gerek yoktur.
Lale Çiçeğinde Vitamin Kullanımı Nasıl Olmalıdır?
Çiçekçilerden ya da seradan temin edilebilecek vitamin ve mineraller yılda en az bir kere topraktan verilmelidir. Bu beslenme bitkinin ömrünü uzatır ve daha çabuk gelişim göstermesine katkıda bulunur.
Laleye Zarar Veren Faktörler ve Çiçekte Görülen Hastalıklar Nelerdir?
İlkbahar mevsiminde bitkide yaprak bitlerine rastlanabilir. Yaprak biti bir laleye yayıldığı zaman derhal o lale sökülmelidir. Aksi taktirde bitler bütün laleye yayılır.
Yaprak bitleri, çiçek üzerindeki olağandışı çizgilenmelerle kendini belli eder. Çeşitli spreyler ve karışımlar bu tehlikeye engel olabilir.
Laleler, hava akımlarına karşı oldukça hassas bitkilerdir. Dolayısıyla bu etkiden korunmalıdırlar. Ayrıca sararıp solan yapraklarından da arındırılmalıdır.
Ayrıca lale, bulunduğu yerde başka cisimlerle temas halinde olmamalıdır. Laleler ıslak zemine dayanıksız bitkiler olduğu için yağmur yağdığında fazla su mutlaka boşaltılmalıdır.
Lale Çiçeğinin Tohumlarının Toplanması ve Saklanması Nasıldır?
Bu çiçeğin tohumları olgunlaştığında toprağa dökülüp gözden kaybolabilirler. Bunu önlemek için tohumları oluştuğu dönem takip edilmeli ve bu dönemde toprak yüzeyine beyaz kağıt konulmalıdır.
Dikkatlice gözlemlendiğinde minik tohumlardan hangilerinin olgunlaştığı kolayca ayırt edilebilir. Tohumlar, sonbahar aylarına kadar çok serin bir ortamda muhafaza edilmelidir.
Soğanları kadar dayanıklı olmayan lale tohumları oldukça narindir. Eylül ayına kadar kavanoz içinde buzdolabında saklanması önerilir.
Lale Çiçeğinin Tohumla Ekilmesi Nasıl Olur?
Daha önce de belirttiğimiz gibi bu işlem için yaz sonu ya da sonbahar beklenir. Gece sıcaklığının 20 derece altına düşmüş olması gerekir.
Tohumlar toprağın 1 cm kadar derinine gömülmelidir. Saksı daima dışarda tutulmalıdır. Ev içinde bitki sağlıklı büyüyemez.
[renkbox baslik="Altın Otu Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/altin-otu-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/11/altin-otu-faydalari-zararlari-1024x597.jpg" renk="sari" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Isının birkaç derece düşmesi zarar vermezken, daha fazla soğuk çimlenmeye hazırlanan fidelere zarar verebilir. Dışarıda iken sağanak yağmurlardan korunmalıdır.
Lale Çiçeğinde Saksı Seçimi ve Değişimi Nasıl Olmalıdır?
Kalın kenarlı toprak saksılar bu bitki için uygundur. Lalelerde saksı değişimi iki yılda bir olmak üzere, sıcak ayların başladığı dönemlerde yapılmalıdır.
Lale Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Bu bitkiyi çoğaltmak için en uygun zaman Nisan-Mayıs aylarıdır. En basit yöntem olan kökten ayırma yöntemi tercih edilir.
Çoğaltılarak köklerinden ayrılan lale, kısa sürede ayrılan köklerinden başka bir saksının içine ekilmelidir. Kökten ayrılan bitki kısa sürede gelişerek çiçek verir.