Dinine bağlı her Müslüman, hayatında bir kez de olsa Kabe’yi görmek ve İslam alemi için kutsal olan toprakları ziyaret etmek ister. Umre ile hac genellikle birbirine karıştırılan kavramlardır. Hac vazifesi İslam’ın beş şartından biri olurken, umrede böyle bir zorunluluk yoktur. İkisi birbirine çok benzer yönler taşımakla birlikte, keskin ayrımları da mevcuttur. Umreyi dileyen herkes, senenin herhangi bir zamanında yapabilir. Hatta son yıllarda Mekke’ye gitmek ve umre vazifesini gerçekleştirmek oldukça kolay bir hal almıştır.
Birçok tur şirketi oldukça uygun fiyatlarla düzenli olarak tur düzenlemektedir. Eğer size yoldaş olacak bir tanıdığınız yoksa, bu turlara tek başınıza bile katılabilirsiniz. Ayrıca arefe günlerinde de umre yapılması, İslam alimleri tarafından pek önerilmez. Diğer bir farklılık da şudur, hac farizasını yerine getiren kişiler ayrıca Kudüm tavafı, Arafat ve Müzdelife vakfeleri, Şeytan taşlama ve Veda tavafı da yapmak zorundadır. Oysa bu zorunluluk umrede yoktur.
[renkbox baslik="Tevhid Nedir? Tevhid Çeşitleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/tevhid-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/tevhid-hakkinda-bilgi.jpg" renk="siyah" yenisekme="evet"][/renkbox]
Umre ve hac görevleri yerine getirilirken yapılmaması gereken davranışların yapılmasına cinayet adı verilir. Örneğin cinsel ilişkiye girmek, ihramlıyken koku sürmek, tıraş olmak, kıl koparmak, tırnak kesmek birer cinayet örneğidir.
Umre Nedir?
Öncelikle şunu bilmemiz gerekiyor ki, hac ve umre bazı yönlerden birbirlerine benzemelerine rağmen aralarında büyük farklar da vardır. Mesela hac sadece Kurban Bayramı döneminde yapılırken, umre senenin herhangi bir zamanında yapılabilir. Ancak şuna dikkat edilmelidir ki, Kurban Bayramı döneminde umre yapmak pek önerilmez.
Çünkü Kurban Bayramı dönemi, hac ibadetinin yapıldığı tek dönemdir ve bu zaman Kabe'de bulunuyorsanız "farz" olan hac görevini yerine getirmeniz daha uygundur. Umre hac dönemi dışında kalan vakitlerde yapılan Kabe ziyaretidir.
Umrenin yapılma zorunluluğu mezhepten mezhebe farklılık göstermektedir. Mesela, umre yapmak Hanefi ya da Maliki mezhebinde farz değildir, sünnettir. Oysa Şafi ya da Hanbeli mezhebinde ise farzdır, mutlaka yapılması gerekmektedir.
Umrenin farzları iki tanedir. Bunlar ihram ve tavaftır. İhram şart, tavaf ise rükündür Yazımızın ilerleyen kısımlarında umrenin nasıl yapıldığını adım adım, tüm ayrıntılarıyla anlatacağız.
Umre Nasıl Yapılır?
Umre yapmak isteyen kişiler öncelikle iki rekat namaz kılmalı ve ardından şu niyeti yapmalıdır: "Allah’ım! Senin rızan için umre yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle". Niyet ettikten sonra sırasıyla telbiye etmek, ihrama girmek, tavaf, istilam ve sa'y etme işlemleri yapılarak umre ziyareti tamamlanmış olur. Şimdi bu adımları tek tek öğrenelim.
Telbiye Getirmek
Namaz kılınıp niyet edildikten sonra ise telbiye getirmeli ve ihrama girilmelidir. Telbiye getirmek, şu sözleri tekrar etmektir: “Lebbeyk Allahümme lebbeyk, lebbeyke lâ şerike leke lebbeyk, innel hamde ve’n-ni’mete leke ve’l mülk lâ şerike lek”
Telbiye'nin anlamı ise şudur: "Allah’ım! Davetine icabet ediyorum. Emrine boyun eğiyorum. Bütün varlığımla sana teslim oldum. Senin hiçbir ortağın yoktur. Tekrar tekrar davetine icabet ediyorum. Şüphesiz hamd sana mahsustur. Nimet senindir mülk de senin... Senin hiçbir ortağın yoktur."
İhrama Girmek
İhrama girmek şu şekilde yapılır; yukarıda belirttiğimiz niyeti ettikten ve telbiyeyi getirdikten sonra ihrama girmiş olursunuz. Niyet ve telbiye olmadan, ihram da olmaz.
Fakat İhrama girmeden önce Müslümanların yapması gereken bazı ön hazırlıklar vardır.
Bu ön hazırlıklar şunlardır; Tırnakları kesmek, koltuk altı ve etek bölgelerindeki tüylerden kurtulmak, saç ve sakal tıraşı olmak, bıyıkları düzeltmek, gerekiyorsa gusül abdesti almak, (mümkünse güzel koku sürünmek), giyilmekte olan normal giysileri ve iç çamaşırları çıkartarak izar ve rida adındaki iki farklı parçadan meydana gelen örtüyle vücudu örtmek (kadınlarda bu şart yoktur) , terlik - sandalet vb şeyler giymek.
Kadınların İhramı; Unutulmaması gerekir ki, kadınlar ihramdayken başlarını örtmeli ancak yüzlerini açık bırakmalıdırlar. Erkeklerden farklı olarak, (istedikleri takdirde) çorap, ayakkabı veya eldiven giyebilirler. Telbiye ederken, niyet ederken veya dua esnasında seslerini çok yükseltmemeleri önerilir.
Tavaf Etmek
Kabe'nin yanında bulunan Hacer - ül Esved köşesine gelinir ve umre tavafı yapmaya niyet edilir. Ardından Kabe'ye doğru dönülür ve sanki namaza başlanıyormuş gibi eller iki yandan havaya kaldırılır. Bu esnada "Bismillahi Allahu Ekber" denilir ve istilam edilir.
İstilam Etmek
İstilam etmek demek, Hacer - ül Esved'i öpmek demektir. Ancak Hacer - ül Esved'i öpmek her zaman mümkün olmadığı için, Hacer - ül Esved'e önce sağ elle dokunulur ve ardından dokunulan elin içi öpüldüğü zaman da istilam edilmiş olur. (Dokunmak da her zaman mümkün olmadığı için, sağ elle Hacer - ül Esved'e doğru işaret edilip daha sonra bu işaret yapılan elin içi öpülünce de istilam kabul edilmektedir. Çünkü İslam kolaylık dinidir.)
Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da şudur ki, istilam farz değil sünnettir. Eğer istilamın yapılması oradaki diğer Müslümanlara zorluk çıkartacak seviyeye gelmişse veya kargaşaya sebep olacaksa istilam yapılmadan da tavafa başlanabilir.
Tavaf'a başlamak için istilamın ardından Kabe sol tarafa alınır ve Kabe'nin etrafında dönülmeye başlanır. Her bir dönüşe şavt denir. Yedi kere dönmeye ise tavaf denir. Tavaf yaparken dualar edilir, tekbirler getirilir ama telbiye yapılmaz. Herkes içinden geldiği gibi dua eder.
Sa’y Etmek
Kabe'nin etrafını Tavaf ettikten sonra, bölgede bulunan Safa ve Merve tepeleri arasında yapılan "Sa'y" ibadetini yerine getirirler. Safa ve Merve tepeleri arası yaklaşık 400 metredir. Sa'y yapmak için önce Safa tepesine çıkılması gerekir. Ardından sa'y yapmaya niyet edilir. Daha sonra Kabe'ye doğru dönülerek tekbir getirilir, tehlil yapılır ve salavat getirilir. Ardından içinizden geldiği gibi dua edebilirsiniz.
Ardından yürüyüşe geçersiniz ve Merve tepesine varınca bir şavtı tamamlamış olursunuz. Merve tepesindeyken de Kabe'ye dönülür, tekbir getirilir, tehlil yapılır, salavat getirilir, dua edilir. Ardından tekrar Safa tepesine doğru gidilir ve Safa tepesine varınca ikinci şavt da bitirilmiş olur. Bu şekilde devam edilip yedi şavt bitirilince, sa'y da bitirilmiş olur. Sa'y bitirilince Kabe'ye dönerek istediğiniz duayı edebilirsiniz.
[renkbox baslik="İslam’da Helal ve Haramlar Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/islamda-helal-ve-haramlar-nelerdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/islam-helal-haram-kavramlari.jpg" renk="kahve" yenisekme="evet"][/renkbox]
Ardından saç tıraşı olunur ve ihramdan çıkılır. Umre tamamlanmış demektir. Saç tıraşı olunmadan ihramdan çıkılmaz. Az miktarda da olsa kadınların ve erkeklerin saçı kesilmelidir. Ve artık İhram yasakları kalkar. Eşinizle cinsel ilişkiye girebilirsiniz veya koku, parfüm sürebilirsiniz.
İhramlıya Yasak Olan Şeyler Nelerdir?
İhram umrenin farzlarından biridir. Ancak onun da kendi içerisinde birtakım kuralları mevcuttur. Örneğin ihramlı birisi cinsel ilişkiye girmekten, tırnak kesmekten ve küfür etmekten kendini sakınmalıdır. İşte ihramlıların yapmaması gereken bazı davranışlar;
- İhramda cinsel ilişkiye girilemez ve cinsel ilişkiye yaklaştıracak şeylerden kaçınılır.
- İhramda iken tırnak kesmek, saçı veya sakalı kesmek, vücutta çıkan kılları kesmek veya koparmak yasaktır.
- Saçlara jöle, briyantin vb. ürünler sürmek, koku sürmek ihram yasakları arasındadır.
- Erkeklerin elbise giymesi, başını ve yüzünü örtmesi de ihram yasaklarındandır. Ayrıca kadınlar, saçlarını örtmeli ancak yüzlerini açık bırakmalıdır. Kadınların yüzlerini örtmemesi gerekir, çünkü yüz örtmek ihram yasaklarındandır.
- Küfür etmek, kavga etmek gibi kötü davranışlarda bulunmak da, ihram yasaklarındandır.
Dip not olarak belirtmeliyiz ki; büyük bir sağlık sorunu yaşandığı durumlarda yukarıdaki yasaklardan bir ya da birkaçı, İslam alimlerine danışılarak ihlal edilebilir. Mesela tırnak rahatsızlığı ve kopukluğu yaşandıysa, enfeksiyon kapmaması için o tırnağın kesilmesi zorunluysa, ihramdayken bile o tırnak kesilebilir.
