Cahit Külebi Kimdir? Hayatı ve Eserleri

Tokat’ın Zile ilçesinde 1917 yılında dünyaya gelen Cahit Külebi, eserlerinde Mahmut Cahit ve Nazmi Cahit isimlerini kullanmıştır. Lise eğitimini Sivas Lisesi’nde tamamlamış ve üniversiteyi İstanbul Yüksek Öğretmen Okulunda Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde okumuştur. Ankara Gazi Lisesi, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara Devlet Konservatuarı ve Ankara Lisesi, Külebi’nin çeşitli görevlerde çalıştığı kurumlardır.

1946 yılında da ilk şiir kitabını piyasaya çıkarmıştır. Adamın Biri (1946) isimli kitabının ardından Rüzgar (1949) isimli eserini çıkarmıştır. Şiirlerindeki yalın ve samimi anlatımı ünlü şairin kendine özgü tarzını yansıtmaktadır. 1972 yılında emekliye ayrılmış ancak Türk Dil Kurumunda görev yapmaya devam etmiştir. 20 Haziran 1997 yılında vefat etmiş olan yazar şiirleri ve düz yazı eserleri ile sevilen şairlerindendir.

[renkbox baslik="Yaşar Kemal Kimdir? Hayatı ve Eserleri
" link="https://bilgihanem.com/yasar-kemal-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/10/yasar-kemal-hayati-hakkinda-bilgi.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]

Türkülerden esinlenerek şiirler yazan Cahit Külebi, kendi tarzını da; toplumcu ve halkçı olarak tanımlar. Kendini "halkçı şair" olarak nitelendiren Cahit Külebi şiir anlayışını ise şu şekilde özetler; "Herhangi bir belirtiye dayanarak da şiir yazmıyorum. Toplumcu ülkelerde de artık öğreti açısından şiir yazma modası gittikçe azalmaktadır. Ama, toplumculuktan çok halkçılığı benimsemiş bir insan olduğum için, toplumculuğuma gölge düşürmenin yanılgı olduğunu belirtmek isterim." Şimdi dilerseniz, usta kalem Cahit Külebi'nin biyografisini hep birlikte okuyalım.

Cahit Külebi Kimdir?

1940’lı yılların başında başlayan şiirde yenileşme akımının başlıca öncülerinden olan Cahit Külebi, Türk edebiyatının gelmiş geçmiş en değerli isimlerinden biridir. Edebiyat alanında aldığı eğitimleri mesleki yaşamında en iyi şekilde değerlendirmiştir. Bu sayede devletin birçok önemli kurumunda başmüfettişlik gibi görevlerde bulunmuştur.

Şiirlerinde genellikle doğa sevgisi, memleket ve insan gibi konuları işlemiştir. 1917- 1997 yılları arasına edebiyatla dolu koskoca bir ömrü sığdırmış olan Cahit Külebi Tokat Zile doğumludur. Gerçek Adı Mahmut Cahit olmasına karşın edebi kişiliğinde sadece Cahit ismini kullanmayı tercih etmiştir.

1972 yılına kadar mesleki kariyerine ve şairlik yaşamına yoğun olarak devam etmiş ve bu yıldan sonra emekli olmuştur. Ancak Türk Dil Kurumundaki görevlerini sürdürmeye devam etmiştir. 1976 yılında yine aynı kurumda genel yazmanlık görevi verilmiştir.

Cahit Külebi’nin Hayatı

Ailesi tarafından Mahmut Cahit ismi verilmiş olan usta şairin ailesi soyadı kanununun çıkması sonrasında Erencan adını almışlardır. Ancak ünlü şair takma olarak kullandığı Külebi soyadını sonraki yıllarda tescil ettirmiştir. Öğretmen Okulunda okuduğu sırada reşit Rahmedi Arad vasıtası ile Almanya’ya gitmiş ve burada Almancayı öğrenmiştir.

1942 yılında askerliğini tamamlamasının ardından Antalya Lisesine stajyer öğretmen olarak görevlendirilmiştir. Bir yıl burada görevde kaldıktan sonra 1943 yılında Ankara Devlet Konservatuarında edebiyat öğretmenliği yapmıştır. Okul yaşı gelmeden okula gönderildiği için her zaman çekingen ve utangaç bir mizaca sahip olduğu bilinmektedir.

İlkokul yıllarındayken Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip Adıvar gibi usta şairlerin şiirlerini yakından takip eden Külebi, aynı zamanda Hammer tarihini de araştırmıştır. İlk şiirlerini Nazım Cahit ismi ile lise yıllarındayken vermiştir.

Cahit Külebi'nin Edebi Kişiliği

Memleketçi şiirlerin ismi olan Cahit Külebi doğa ve manzara konulu şiirlerini her zaman sade bir dil ile anlatmaya çalışmıştır. İlk eserlerini hece ölçüsü kuralına uyarak vermiş, ancak şiirlerindeki uyumu yakalayabilmek için kafiyeleri de kullanarak serbest şiirler yazmaya başlamıştır. Şiirlerini memleket şiirleri, destanlar ve aşk şiirleri olarak üç farklı kategoriye bölmek mümkündür.

Üslup Cahit Külebi için son derece önemli bir kavramdır. Bu nedenle şiirlerindeki betimlemelerde bu tür bir üsluba önem vermiştir. Memleket özlemi ve çocukluk anıları gibi konular şiirlerin geneline hakim olsa da karamsarlık ve yoksulluk gibi olgular da şiirlerin genel temalarını oluşturmaktadır. Bu noktada Turgut Uyar gibi şairlere de ilham kaynağı olmuştur.

Cahit Külebi’nin Şairlik Hayatı

Henüz lise öğrencisi iken ilk şiirlerini yazmaya başlamış olan Cahit Külebi'nin, Sivas Erkek Lisesine ait Toplantı dergisinde yayınlanmış şiirleri bulunmaktadır. İstanbul’da yaşamaya başlamasının ardından Gençlik dergisinde Mahmut Cahit imzasını taşıyan iki adet şiiri, Nazım Cahit ismi ile de iki şiiri yayınlanmıştır.

Sokak, Varlık ve Gençlik dergilerinde yayınlanan eserleri için ise Cahit Erencan ismini kullanmıştır. Külebi soyadı aile ismi olan Gullebi’den ileri gelmiş ve sonraki yıllarda bu soy ismini daha çok benimsemiş olan şair tescil ettirmiştir.

[renkbox baslik="Peyami Safa Kimdir? Hayatı ve Eserleri
" link="https://bilgihanem.com/peyami-safa-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/02/peyami-safa-kimdir-hayati-ve-eserleri.jpg" renk="gri" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Yazın türlerinde yeni hareket ve akımların yoğun olduğu 1940 edebiyatında hiçbir gruba ya da akıma mensup olmamasına karşın kendine özgü şiirlerini kabul ettirmeyi başarmıştır. Yayınlanan eserleri arasında çeviri türündeki yazıları da bulunmaktadır.

Cahit Külebi’nin Aldığı Ödüller

Türk Edebiyat Tarihi’nin ödüllü şairlerinden olmayı başarmış isimlerden Cahit Külebi, 1985 yılında Yangın adlı Şiiri ile Yeditepe Şiir Ödülü'nü almıştır. 1997 yılında ise ölmeden önce kendisine Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü verilmiştir. Bu ödülünü Yeşeren Otlar ve Keçiler isimli eserinden dolayı almıştır. Eserlerinde Anadolu insanını betimlemeyi tercih etmiş olan Cahit Külebi Sivas Yollarında adlı şiiri ile günümüz edebiyat derslerinin vazgeçilmez parçalarından biridir.

Cahit Külebi’nin Eserleri

Şiir türünde 15’e yakın eseri ile şairlik yönünü öne çıkarmış yazarlarımızdan Cahit Külebi hatıra ve düz yazı gibi türlerde de denemelerde bulunmuştur. Şiir türünde yazdığı kitaplar şunlardır; Adamın Biri, Atatürk Kurtuluş Savaşında, Zerdali Ağacı, Rüzgar, Yeşeren Otlar, Süt, Türk Mavisi, Yangın, Sıkıntı ve Umut, Kamyonlar Kavun Taşır ve Bir Biliriz Bizim İşlerimizi yazarın en sevilen şiir kitapları arasındadır.

Hatıra (anı) türünde ise; İçi Sevda Dolu Yolculuk adlı eseri bulunmaktadır. Ece’nin Günlüğü ve Şiir Her Zaman kitapları ise düz yazı türündeki eserlerine örnektir.