Lösemi (Kan Kanseri) Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi

Kan kanseri anlamına gelen lösemi, kanser türleri arasında adı en soğuk ve en tehlikeli olan türdür. Erken tanı konulamayıp, tedavide geç kalınması halinde hastanın hayatını kaybetmesi gibi acı bir durum yaşanabilir. Ancak son yıllarda tıp alanındaki ileri çalışmalar sayesinde, lösemi sebebiyle meydana gelen ölüm sayılarında ciddi oranda azalma olmuştur. Bu bilgi bile şu an lösemi ile mücadele eden tüm hastalara moral vermeye yeterlidir.

Lösemi hastalarının tedavi sürecinde tıbbi tedaviden sonra gelen en önemli şey psikolojik destek yani hastanın moralinin iyi olmasıdır. Bu amaçla faaliyet gösteren bir kuruluş olan LÖSEV'e siz de gönüllü üye olabilir, çalışmalarda aktif şekilde rol alabilirsiniz. Unutulmamalıdır ki her hastalıkta olduğu gibi lösemide de en önemli şey moraldir. Morali yüksek biri, kendinde her zorluğun üstesinden gelebilme gücünü bulur. Bunun bilincinde olan LÖSEV ekibi, özellikle lösemili çocuklarla vakit geçirmek, onlara hediyeler vermek, dileklerini yerine getirmek gibi kısacası onları mutlu edecek her türlü organizasyonu gerçekleştirmeyi kendine görev edinmiştir.

[renkbox baslik="Organ Bağışı Nedir? Nereye Yapılır? Yöntemleri Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/organ-bagisi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/03/organ-bagisi-nedir-nasil-yapilir.jpeg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]

Eğer çok yoğun biriyseniz, aktivitelere katılamıyorum diyorsanız üzülmeyin. Siz yardım etmek istedikten sonra seçenek çok. LÖSEV'e gidip bağış yapmak istediğinizi söyleyebilir ve bütçeniz dahilinde bir miktar bağış yapabilirsiniz. Bunlar da yine lösemi hastalarının tedavisinde ve iyi vakit geçirmelerinde harcanmak üzere kullanılacaktır.

Lösemi (Kan Kanseri) Nedir?

Kan hücrelerinin normalin çok üzerinde çoğalması durumuna lösemi adı verilmektedir. Olağandan fazla çoğalan bu kan hücrelerinden özellikle akyuvarların sayısı birden artınca daha olgunlaşamadan normal ilik hücrelerinin yerini alır. Olgunlaşmamış akyuvarlarla birlikte malign hücrelerin de iliklerde birikmesi neticesinde burada bir hasar meydana gelir. Böylelikle kan hücrelerinin gerçekleştirdiği pıhtılaşma, savunma gibi birçok görev yerine getirilemez ve kan kanseri dediğimiz durum ortaya çıkar.

Savunma mekanizması çökmüş biri çok çabuk hastalanır, enfeksiyon kapar; sağlıklı kırmızı kan hücrelerini üretemeyeceği için anemi olabilir, sürekli yorgun hisseder ve yüksek ateşi olur. Kan hücrelerinin vücudumuzun her yerinde dolaştığı düşünülürse, bu hücrelerde meydana gelen en ufak bir tahribat ve düzensizlik tüm bedeni olumsuz şekilde etkileyecektir. Çünkü lösemi vücuttaki kan üretim sisteminin tamamını etkileyen bir hastalıktır.

Lösemi tedavi edilmediği takdirde en çok ölümle sonuçlanan kanser türüdür. Tedavi süreci oldukça zor ve uzun olan bu hastalığın tamamen geçtiğini söyleyebilmek için, tedavi bitiminden en az 5 yıl sonrasına kadar hastada hiçbir belirtinin görülmemesi gerekmektedir. Eskiye kıyasla günümüzde lösemi vakası tedavilerinden çok daha fazla olumlu sonuçlar alınmaktadır. Bu alanda araştırma yapan doktorlar her gün yeni bir tedavi önerisi sunmaktadır. Eminim bu önerileri televizyonlarda ve haberlerde sık sık duymuşsunuzdur.

Löseminin Türleri Nelerdir?

Sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte daha çok çocuklarda görülen lösemi akut ve kronik olmak üzere 2 gruba ayrılmaktadır. Bunlar da kendi içlerinde ayrı ayrı sınıflandırılır. Yani lösemi için 4 farklı kan kanseri türünün toplamıdır desek yanlış bir ifade olmaz. Şimdi löseminin türlerini detaylı bir şekilde tanıyalım.

Akut Lösemiler

Akut lösemide sayısı sürekli artış gösteren kan hücreleri diğer organlara yayılır ve bu organların normal fonksiyonlarını yerine getirememesine sebep olur. Akut lösemi tedavi edilmediği takdirde çok hızlı bir şekilde ilerler ve kronik lösemiye dönüşür. Akut lenfoid lösemi ve akut myeloid lösemi olmak üzere iki tipten oluşmaktadır.

Akut Lenfoid Lösemi (ALL)

Sağlıklı bir insanda lenfoblast adındaki olgunlaşmamış kan hücreleri, lenfosit adı verilen olgun kan hücrelerine dönüşür. İşte akut lenfoid lösemide olgunlaşmamış olan lenfoblastların sayısında artış olur. Artan bu hücreler lenf düğümlerinde birikir ve şişlik meydana gelir. ALL daha çok 15 yaş altı çocuklarda görülen lösemi türüdür. Yetişkin gruba bakıldığında 100.000 kişi içerisinde sadece 1-2 vakaya rastlanmıştır. ALL meydana geldiği hücrenin türüne göre 3 alt tipe ayrılmaktadır:

• B-Prekürsör lösemi
• T-Prekürsör lösemi
• Burkitt Lösemi

Akut Myeloid Lösemi (AML)

Bu lösemi türüne sebep olan etken myeloblast hücrelerinin sayısındaki azalmadır. Myeloblast hücreleri normal kan hücrelerine dönüşemediği zaman kişide anemi, çok sık enfeksiyona yakalanma ve halsiz düşme gibi belirtiler ortaya çıkar. Lösemi hastası olan yetişkinlerin %20'sinin akut myeloid lösemi olduğu saptanmıştır.

Kronik Lösemiler

Kronik lösemide kan hücresi normal şekilde olgunlaşmış görünür ama yerine getirmesi gereken görevleri yapamaz. Normal kan hücrelerinin yaptığını yapamayan bu sağlıksız kan hücrelerinin aşırı şekilde çoğalmasıyla da kronik lösemi dediğimiz durum ortaya çıkar. Akut lösemide olduğu gibi kronik löseminin de 2 alt türü vardır.

Kronik Lenfoid Lösemi (KLL)

Normal lenfosit gibi görünen ancak fonksiyonlarını yerine getiremeyen kan hücrelerinin sürekli artış göstermesi durumudur. Eğer sağlıklı olmayan lenfositler kanda veya kemik iliğinde aşırı şekilde çoğalırsa, vücut enfeksiyonlara karşı korunamaz hale gelir.Sıklıkla 60-70 yaş aralığında meydana gelen KLL, 30 yaş altı insanlarda pek görülmemektedir.

Kronik Myeloid Lösemi (KML)

Yine olgun bir hücreymiş gibi görünen ancak anormal olan myeloid hücrelerinin aşırı çoğalması ile karakterize bir kanser türüdür. Myeloid hücreleri o kadar fazla üretilir ki, bir süre sonra sağlıklı tek bir hücre bile kalmaz. Kemik iliği nakli gibi zor bir tedavi seçeneği olan KML 25-60 yaş aralığında görülmektedir.

Löseminin Nedenleri (Sebepleri) Nelerdir?

Kan kanseri çocuklarda meydana gelen kanser türleri arasında ilk sırada gelmektedir. Genel olarak çevresel faktörler ve genetiğe bağlanan löseminin nedenleri tam olarak tespit edilememiştir. Özellikle Down sendromu, fanconi anemisi olan kişilerde bu hastalığın meydana gelmesi, sebebinin kromozomlarla alakalı olduğunu düşündürmektedir. Tek yumurta ikizlerinin, her ikisinde birden görülmesi ise kalıtsal bir hastalık olduğunu doğrular niteliktedir.

Genetiğin yanında hava kirliliği, petrol, benzen, saç boyası, radyasyon ve zirai ilaçlar gibi kimyasalların lösemiye sebep olduğu tahmin edilmektedir. Hamilelik esnasında annenin sigara içmesi, alkol ve uyuşturucu kullanması, gebeliğin ilk 3 ayında röntgen çektirmesi bebekte ileriki yaşlarda löseminin oluşma ihtimalini doğurmaktadır.

Löseminin Belirtileri Nelerdir?

Löseminin belirtileri yukarıda saydığımız türlerine göre farklı şekilde ortaya çıkmaktadır. Her kan hücresinin farklı bir işlevi bulunmaktadır. Örneğin normal kan hücreleri azalırsa anemi; normal akyuvarlar azalırsa enfeksiyon, ateş, iltihaplanma; kanın pıhtılaşmasında görev alan trombositlerin azalması durumunda diş eti kanaması, burun kanaması, kanayan yerin durmaması gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.

Hastaların vücudunda sebebini bilmediği morluklar oluşur. Genelde bir yere çarpma sonucu oluştuğu düşünülen bu morluk veya çürük de diyebiliriz, kan kanserinin belirtileri arasındadır. Bu saydıklarımızın dışında karında şişlik, yüksek ateş, halsizlik, kilo kaybı, kemiklerde ve eklemlerde ağrı, şiddetli baş ağrısı, görme bozukluğu, bulantı, kusma, saç dökülmesi, burun kanaması, diş eti kanaması, ciltte kızarıklık tarzında yaraların oluşması ve daha birçok durum lösemi hastalığının belirtisidir.

En net belirtilerden biri ise dalağın şişmesi durumudur. Özetleyecek olursak neredeyse diğer tüm hastalıkların belirtisi olan durumların hepsini lösemide görebilirsiniz. Çünkü bu kanserin diğer kanser türlerinden farkı, insanın dalak, böbrek, mide gibi tek bir organını değil, tüm vücutta yayılan kan hücrelerini etkilemesidir.

Lösemiden Korunma Yolları Nelerdir?

Genel olarak çocuklarda meydana gelen lösemi için uzmanlar özellikle sağlıklı beslenme konusunda uyarıyor. Yediğimiz tüm gıdaların hormonlu, kanserojen ve doğal olmadığını düşünürsek, ailelerin çocuklarını korumasının bir hayli zor olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle henüz 3-4 yaşında bir çocuğunuz varsa ona söz dinletmek, yemek istediği bir şeye engel olmak eminim çok zordur. Ve genelde tüm çocuklar cips, kola, fast food gibi kanserojen gıdaları çok tüketmektedir. Bu gibi hazır gıdalardan olabildiğince uzak durmalısınız. Çocuğunuz illa ki cips yemek istiyorsa evde kendiniz yapmalı ancak kızartma yağını birkaç kullanımdan sonra mutlaka değiştirmelisiniz. Çünkü kızarmış yağ en çok kanserojen içeren şeylerden biridir.

Lösemiden korunma yollarında verilen önerilerin hemen hepsi beslenmeyle ilgili sayılır. Sebze ve meyveleri yemeden önce muhakkak birkaç su yıkamalısınız. Çünkü zararlı böcekleri önlemek için kullanılan kimyasallar meyvelerin üzerine yapışır ve elinizle ovalamadan yıkamadıkça geçmez. Zararlıları önlemek için kullanılan bu kimyasallar ise direkt kanserojen madde içerir.

Diğer tüm hastalıklarda olduğu gibi sigara ve alkol kullanıyorsanız sadece kendi sağlığınız için değil, etrafınızdaki herkes için bırakmalısınız. Özellikle hamile olan anneler çocuklarının ileride bu tür bir hastalıkla karşı karşıya kalmasını istemiyorsa sigaradan ve benzeri zararlılardan uzak durmalıdır.

Yine beslenme ile alakalı bir öneri de antioksidan açısından zengin besinlerin tüketilmesidir. Nedir bu antioksidan bakımından zengin gıdalar? Yaban mersini, ahududu, kızılcık, nar, çilek, böğürtlen gibi kırmızı meyveler diye adlandırdığımız grup; elma, turunçgiller, erik, vişne, pancar ve armut.

Büyüklerimiz çörek otunun her derde deva olduğunu söylerler. Doğru olmalı ki doktorlar lösemiden korunmak için her gün 1 tatlı kaşığı çörek otunun yenmesini öneriyor. Tadı biraz acımtırak olan çörek otunu direkt yiyemiyorsanız, salatalarınıza, kahvaltıda peynir ve zeytinlerinizin üzerine serpiştirerek de tüketebilirsiniz.

Kömür, benzen, asfalt gibi kimyasallar kansere sebep olduğu için, bu meslek grubunda çalışanlar mutlaka bir maske takmalıdır. Sürekli elimizden düşürmediğimiz ve en çok radyasyon yayan aletlerden biri olan cep telefonlarını en azından geceleri kendinizden uzak bir yere koymalısınız.

Löseminin Tedavisi Nedir?

Türüne göre farklı tedavi yöntemleri uygulanan lösemide genel olarak cerrahi tedavi uygulanmaz. Eğer lösemi vücutta başka bir hastalığa sebep olduysa ve gerekiyorsa cerrahi müdahaleye başvurulur. Genellikle immünoterapi yani bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik ilaçlar verilen löseminin en önemli ve etkin tedavi yöntemi ise kemik iliği naklidir. Ancak bildiğiniz gibi kemik iliğinde uygun bir vericinin bulunması ve vücudun bunu kabul etmesi şarttır.

Diğer tüm kanser türlerinde olduğu gibi lösemide de kemoterapi ve radyoterapi tercih edilen tedavi metodlarındandır. Kan kanseri tedavisinde her geçen gün önemli adımlar atılmakta ve umut verici haberler alınmaktadır. Tüm tedavi yöntemlerinde asıl amaç habis hücrelerin tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamaktır. Lösemide hasta için tamamen iyileşti, hastalıktan kurtuldu gibi ifadelerin kullanılabilmesi için tam remisyon halinin gerçekleşmesi gerekir. Remisyonu bilmeyenler için hemen açıklayalım. Doktorunuz gerekli tüm tedavilerin yapıldığını ve vücutta hasarlı hücre kalmadığını söyledi.

[renkbox baslik="Meme Kanseri Nedir? Nedenleri? Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi
" link="https://bilgihanem.com/meme-kanseri-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2014/11/meme-kanseri-hakkinda-bilgi.jpg" renk="pembe" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Bunu takiben geçen 5 yıl içerisinde hastalığın yukarıda saydığımız belirtilerinden hiçbirinin oluşmaması gerekmektedir. Ancak böyle bir durumda hasta için tam remisyon ifadesi yani tamamen iyileşti ifadesi kullanılabilmektedir. Son olarak tıbbi tedavi kadar etkili diğer bir tedavi yönteminden bahsederek yazımızı toparlayalım. Hastalığın teşhisi konulduğu ilk andan itibaren gerek doktorlar, gerekse etrafınızdaki eş-dost moralin yüksek tutulmasından bahsederler.

Gerçekten de bilimsel olarak ispatlanmış olan bu durum, kan kanseri ve diğer tüm kanserlerde tedaviye yardımcı olmuştur. Hastalığını yeneceğine inanan, bu mücadeleyi verirken yalnız olmadığını, çevresinde onu seven ailesi ve arkadaşları olduğunu bilen biri; bu zorlu süreci çok daha kolay atlatacaktır. Asla temenni etmeyiz elbette ama, siz veya bir yakınınız bu hastalığa yakalanırsa moralin iyi olmasının tedavi üzerinde ciddi oranda olumlu etkisi olduğunu bilmenizi isteriz.