Menenjit Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi

Beyin zarı iltihaplanması olarak tanımlanan menenjit, tedavisi geciktirilmemesi gereken önemli hastalıklardan biridir. İşitme kaybından ölüme kadar pek çok önemli soruna neden olan menenjit, ağırlıklı olarak çocuklarda meydana gelmektedir. Çocuklarda karşılaşılması hastalığın anlaşılmasını, teşhis konmasını ve tedavisini zorlaştırsa da fark edilmesi durumunda vakit kaybetmeden tedaviye başlandığında, hastalığın kötü sonuçlarından kurtulmak mümkündür.

Pek çok sebebi bulunan menenjitin çocuklarda yüksek oranda görülme nedeni kafa travmaları ve toplu alanlara daha sık girilip çıkılmasıdır. Hastalık süreci her ne kadar ağır ilerlese de tedavisinin askıya alınması yahut fark edilmesinin gecikmesi hastanın ölümüne neden olmaktadır. Enfeksiyon türü olarak kabul edilen hastalık vücuda eller aracılığıyla bulaşmaktadır.

[renkbox baslik="Açık Kalp Ameliyatı Nedir? Nasıl Yapılır? Riskleri Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/acik-kalp-ameliyati-nedir-nasil-yapilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/01/acik-kalp-ameliyati-nedir-nasil-yapilir-rsikleri-nelerdir.jpg" renk="turuncu" yenisekme="evet"][/renkbox]

Bunun yanında solunum yolu da aynı bakterinin vücuda yerleşmesine neden olabilmektedir. Teşhis ve tedavi sürecinde hastanın devamlı doktor gözetiminde olması ve gereken bakımı görmesi esastır. Bu nedenle belirtilerden herhangi birinin görülmesi durumunda muhakkak doktora kontrol ettirilmelidir.

Menenjit Nedir?

Beynin çevresinde bulunan, onu saran zarların iltihaplanması olarak tanımlanan menenjit, işitme kaybından ölüme kadar pek çok tehlikeyi bünyesinde barındıran bir hastalıktır. İltihaplanma meninks ve ince zar adı verilen zarlar arasında yer almaktadır. Beyne çok yakın bir yerde meydana gelen bu iltihaplanma, hayati risk taşıyan menenjit hastalığına sebep olur.

Beyni koruyan zarı aşabilen enfeksiyon, kısa sürede yayılarak beyin karıncıklarına ulaşır. Bu durumun sonucunda iltihap kafa sinirlerinin kök kısımlarına, ince zar altındaki beyin ve omurilik dokularına kadar ilerler. Tıp dünyasında ilerlemeler hızla gerçekleşmektedir. Özellikle menenjit için keşfedilen aşılar, çocukların bu hastalıktan korunmaları için yeterli olabilmektedir. Bunun yanında hastalığın teşhisi konduktan sonra da ümit kesilmemeli, tedavi son noktasına kadar sürdürülmelidir.

Menenjitin Türleri Nelerdir?

Menenjit genel olarak; bakteriyel, viral, mantar ve parazit kaynaklı olmak üzere farklı türlerde olabilir. Her iki türün semptomları ve tedavi şeklinde farklılıklar olabilir. Oluşmasında sebep olan faktörlere göre menenjit türleri şu şekildedir:

Bakteriyel Menenjit

Bakteriyel menejit türü; sebep olan bakteriye, hastanın yaşına ve sağlık durumuna göre değişkenlik göstermektedir. Buna göre sınıflandıracak olursak;

• Meningokok bakterisinin neden olduğu menenjit en sık görülen menenjit türüdür. Aniden başlayan bu tür şiddetli baş ağrılarının yanı sıra dayanılmaz nöbetlere de neden olur. Bu türün bir diğer özelliği hızla ilerlemesidir. Şok, ağrı ve bölgesel morluklar meningokok bakterisinin sebep olduğu menenjit belirtileridir. Menenjitin bu türü oldukça bulaşıcıdır bu nedenle teşhis konulduğu andan itibaren hastanın ve yakınlarının tedbirli olması gerekir.
• Pnömokok bakterisinin neden olduğu menenjit ise daha çok 45 yaş üstü bireylerde ortaya çıkmaktadır. %25 kalıcı hasara neden olan bu menenjit türü oldukça tehlikelidir. Bulaşıcı olmayan pnömokok menenjitinde özel bir koruma tedavisine gerek duyulmaz.
• Hemofilus influenza bakterisinin sebep olduğu menenjit ise en çok 5 yaş altı bebeklerde görülür. Hasar bırakmasa da oldukça zorlu bir tür olan hemofilus influenza menenjiti, kısa sürede ilerleme kaydedebilmektedir. Bu nedenle hasta için acil doktor müdahalesi gerekecektir.
• Tüberküloz menenjiti ise menenjitin en nadir görülen türüdür. Bebeklerde de yetişkinlerde de beslenme bozukluğuna dayalı olarak ortaya çıkmaktadır. Neredeyse hiç belirti vermediği için en çok zaman kaybedilen menenjit türüdür.

Viral Menenjit

Herpes simplex virüs, enterovirüs, zona, kabakulak, su çiçeği gibi hastalıklara neden olan varicella zoster virüsü ve HIV virüsünün neden olduğu menenjit türüdür. Bu tip menenjitin belirtileri de hemen hemen aynıdır ve tedbir amaçlı aşısı yapılabilmektedir.

Mantar Kaynaklı Menenjit

Fungal menenjit diye de bilinen bu tür genellikle organ nakli yapılan ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde görülür. Bu tür menenjite yol açan en yaygın mantar çeşitleri; Cryptococcus neoformans, Histoplasma capsulatum, Coccidioides immitis, Blastomyces dermatitidis, ve Candida türleridir.

Parazit Kaynaklı Menenjit

Angiostrongylus cantonensis, Gnathostoma spinigerum,Schistosoma gibi parazitlerin neden olduğu menenjit türüdür. Beyaz kan hücresinin sayısında artış görülmektedir.

Bulaşıcı Olmayan Menenjit

Menenjit bazen bu saydığımız etkenlerin dışında da oluşabilir. Örneğin kanser hücreleri veya bazı ilaçlar beyin zarında iltihaplanmalara yol açabilir. Bu şekilde meydana gelen menenjitin bulaşıcı özelliği bulunmamaktadır.

Menenjitin Nedenleri Nelerdir?

Meningokok ve pnömokok adı verilen mikroorganizmaların sebep olduğu menenjit, bu iki bakteri ile ortaya çıkmaktadır. İki bakteri dışında pek çok tür, menenjite sebep olabilmektedir. Vücuda bir şekilde yerleşen bakteriler, iltihaplanma ile beyne doğru ilerler. Beynin korunması için sağlıklı kalması gereken zar etrafına sızan iltihaplanma ile menenjit hastalığı meydana gelir. Kabakulak ya da verem gibi hastalıkların bakterilerinin de neden olabildiği menenjit, AIDS hastalarından bulaşan maya grubu mantarlarla da ortaya çıkabilmektedir.

Menenjitin Belirtileri Nelerdir?

Menenjit hastalığının en büyük belirtisi ense sertliği ve baş ağrısıdır. Bunun yanında boyun tutulması, boyunda soğukluk sık karşılaşılan durumlardır. Belirtiler arasında yer alan mide bulantısı, kusma, ışığa hassasiyet, titreme ve soluk alıp verme hızında artış görülmesi kişiden kişiye değişkenlik göstermektedir. Tüm belirtilerin yanında menenjit hastalarında zaman zaman nöbet geçirme belirtisi dikkat çekmektedir. Şiddetli titreme, kusma ve sürekli üşüme bu nöbetin başlangıcıdır.

Yetişkinlere nazaran çocuklarda daha sık görülen menenjit, bebeklik sürecinde bir takım belirtiler göstermektedir. Aşırı hassasiyet, devamlı ağlama ve uykunun düzene girmemesi bu belirtiler arasında yer almaktadır. Bunlar dışında kaskatı olup titreme nöbetlerine tutulma, bıngıldak kısmında şişkinlik ve iştahta azalma olması da belirtiler arasında kabul edilmektedir. Bebeklerin özellikle bu belirtilerden birkaçını taşıması acil doktor muayenesi gerektirmektedir.

Menenjitten Korunma Yolları Nelerdir?

Menenjitten korunmanın ilk kuralı menenjit aşısının yapılmasıdır. Gerek bebek gerek yetişkinler için yapılması oldukça önemli olan aşı, menenjitin başlamasına sebep olan bakterinin vücuda yerleşmesine engel olmaktadır. Meningokok bakterisi nedeniyle daha sık yayılan menenjit özellikle yaz aylarında pek çok kişiye bulaşmaktadır. Buna engel olabilmek için yazın çok kalabalık yerlerde bulunmamaya özen gösterilmelidir. Tüm bunların yanında hijyene yeterince özen gösterilmesi durumunda hastalıktan korunmak mümkündür.

Menenjitin Tedavisi Nedir?

Menenjit hastalığının tedavisi hastalık tanısının konulduğu sürece bağlıdır. Tanı ise beyin omurilik sıvısı (BOS) alınarak yapılır. Geç kalınması tedaviden sonuç alınmamasına, kullanılacak ilaçlara kadar etki etmektedir. Tedavi öncelikli olarak antibiyotik kullanımı ile başlamaktadır. Tahliller ve laboratuvar işlemleri yapıldıktan sonra menenjitin türü kesinleşecek ve antibiyotiğin yanında nasıl bir adım atılacağı netleşmiş olacaktır.

[renkbox baslik="Sinüzit Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları Ve Tedavisi
" link="https://bilgihanem.com/sinuzit-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/12/sinuzit-nedir-nedenleri-belirtileri-korunma-yollari-ve-tedavisi.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Tedavi sürecinde hastanın yoğun bakım ünitesinde bakılması, devamlı gözetim altında tutulması önemlidir. Çünkü kişinin alacağı ilaçlar şoka girmesine ya da solunum sorunu yaşamasına neden olabilmektedir. Bulaşıcılık riskine karşı gerekli önlemler alınmalı hastanın herhangi biriyle yakınlaşması engellenmelidir. Menenjit tedavi edilmez veya tedaviye geç kalınırsa; epilepsi, sağırlık ve hidrosefali gibi daha büyük sağlık sorunlarının doğmasına yol açar.