Güçlü kalemiyle kendine hayran bırakan Aziz Nesin edebiyatta, birçok türde eser vermiştir. Mizahla iç içe olan ünlü yazar, sivri diliyle yaptığı eleştirilerden ve görüşlerinin farklılığından dolayı bazı kesimler tarafından tepki almıştır. Bu nedenle onu ve sanatını seven büyük bir kitlenin varlığı kadar, sert eleştirilere maruz kaldığı, azımsanmayacak bir topluluk da bulunmaktadır.
Sivas Katliamı'nda (Madımak Olayı) hayatının en kötü gününü yaşayan ünlü yazar şans eseri sağ salim kurtulanlardan olmuştur. Fikir özgürlüğüne yapılan bu saldırıdan sonra bile düşüncelerinden vazgeçmemiş aynı özenle savunmaya devam etmiştir. Özel hayatından ziyade güçlü kalemi ile ön planda olan yazar, iki kez evlenmiştir. İlk evliliğinden ve ikinci evliliğinden ikişer çocuğu olmuştur.
[renkbox baslik="William Shakespeare Kimdir? Hayatı ve Eserleri" link="https://bilgihanem.com/william-shakespeare-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/05/william-shakespeare-kimdir-hayati-ve-eserleri.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]
Ölümünün ardından ismi hala yaşatılmış olup, anılmaya devam etmektedir. Aziz Nesin hayatı boyunca edebiyatımıza birçok farklı türde, kıymetli eser kazandırmıştır. Eserleri kendisi aramızdan ayrılmış olmasına rağmen hala ilgi ile okunmakta ve sevilmektedir. Kaliteli yazılarla dolu hayatına çok sayıda ödül sığdırmayı başarmış nadide değerlerimizden biri olan Aziz Nesin'in biyografisini gelin hep birlikte okuyalım.
Aziz Nesin Kimdir?
Asıl adı Mehmet Nusret Nesin olan Aziz Nesin, Türk edebiyatının en önemli yazarlarından biridir. 20 Aralık 1915 tarihinde İstanbul'da dünyaya gelen Nesin, Heybeliada doğumludur. Aziz Nesin'in kısa öykü, tiyatro, şiir ve mizah dallarında çok sayıda yapıtı vardır.
Eserleri yabancı dillere en çok çevrilmiş yazarlar arasında dördüncü sırada yer aldığı bilinmektedir. Index Translationum verilerine göre; eserleri yabancı dile en çok çevrilen diğer Türk yazarlar arasında Orhan Pamuk, Yaşar Kemal ve Nazım Hikmet yer almaktadır.
Aziz Nesin'in Hayatı
20 Aralık 1915 tarihinde Heybeliada'da dünyaya gelen Aziz Nesin, çocukluk yıllarını İstanbul'da geçirmiştir. İlkokulu Kanuni Sultan Süleyman İptidai Mektebi'nde okudu. Liseye Darüşşafaka'da başladıktan sonra öğrenim hayatına Kuleli Askeri Lisesi'nde devam eden Nesin, 1937 yılında Ankara Hap Okulu'ndan mezun olup teğmen oldu.
Bir dönem Güzel Sanatlar Akademisi'ne devam etmiştir. Aziz Nesin asker olarak geçirdiği yıllarda ordugahlarda görev aldı. Son olarak askeri görevdeyken görevi kötüye kullanmak suçuyla askerlikten uzaklaştırılmıştır. İki defa dünya evine giren başarılı ismin Vedia Nesin ile yaptığı evlilikten Oya ve Ateş, Meral Çelen ile yaptığı evlilikten Hüseyin Ali ve Ahmet Aziz adında dört çocuğu olmuştur.
Aziz Nesin'in Edebi Kişiliği
Birçok edebi alanda eser veren Aziz Nesin, mizahı kendi tabirleriyle yeniden tanımlamıştır. Onun için mizah yıkıcılıktır. Aziz Nesin tarafından mizah; hayatında yoksulluk, kızgınlık ve öfke yaşayanların intikam alma biçimi olarak tanımlanmıştır. Ancak yine de her acı çeken mizahçı olamaz diye de belirtmiştir. Aziz Nesin sanatın işlevi için başkalarının düşüncelerine katılmadığını belirtmiştir. Kendi sanat anlayışının farklı olduğunu iddia etmiştir ve açıklamaları sayesinde bunu ispat edebilmiştir.
Askerlikten uzaklaştırıldıktan sonra 1945 yılında Yedigün dergisinde çalışmaya başlayan Nesin, aynı yıllarda Tan gazetesinde köşe yazarlığı yapmıştır. Yıl 1946 olduğunda Sabahattin Ali ile birlikte Marko Paşa isimli mizah gazetesini çıkardı. Aziz Nesin ilk kitabı Bir Sürgünün Anıları'nı çıkardıktan kısa bir süre sonra ikinci kitabı Azizname'yi yayınladı.
1950'li yıllarda çok sayıda dergi ve gazetede gülmece öyküleri yayınlamıştır. 1966 yılında Bulgaristan'da yapılan gülmece yarışmasında; Vatani Vazife adlı öyküsü ile birincilik kazandı. 1970 yılında Türk Dil Kurumu'nun (TDK) oyun ödülünü Çiçu isimli oyunuyla kazanmayı başardı.
Aziz Nesin'in Aldığı Ödüller
1980'li yıllarda TÜYAP Halkın Seçtiği Yılın Yazarı ödülünü kazandı. 1990 yıllarına gelindiğinde Ankara Sanat Kurumu'nda 75. yaş dönümünü kutlayan yazar, 2 temmuz 1993 tarihinde Pir Sultan Abdal etkinliklerine katılmak için Sivas'taydı. Burada yaşanan talihsiz Madımak Oteli katliamından sağ kurtulabildi. Aziz Nesin'in aldığı ödülleri toparlayacak olursak şu şekilde sıralayabiliriz;
- Altın Palmiye Ödülü
- Milliyet Gazetesi 6. Karacan Armağanı Birincilik Ödülü
- Hitar Petar Ödülü
- Gazeteciler Cemiyeti Fıkra Ödülü
- Altın Kirpi Ödülü
- TÜYAP Halkın Seçtiği Yılın Yazarı Ödülü
- Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü
- Tolstoy Altın Ödülü
- Viyana Tiyatro Ödülü
- Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü
- Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü
- Hiroşima Vakfı Ödülü
Aziz Nesin'in Ölümü
Yazar 5 Temmuz 1995 yılında imza günü için Çeşme Alaçatı'da bulunuyordu. 5 Temmuz'u 6 Temmuz'a bağlayan gece, sabaha karşı saatlerinde kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Kendi vasiyetiyle hiçbir tören düzenlenmeden 7 temmuz 1995 yılında yeri belli olmayacak şekilde Çatalca'da bulunan Nesin Vakfı'nın bahçesine gömüldü. Kendisinin ölümünden sonra Ankara Uluslararası Film Festivali kapsamında dağıtılan ödüller içinde Aziz Nesin Emek Ödülü de yer alıyor.
Aziz Nesin'in Eserleri
Hikaye, tiyatro oyunu, öykü, anı ve roman olmak üzere birçok türde eser veren Aziz Nesin, gazete ve dergilerde yayınladığı yazılarla da dönemine damga vuran ve en çok konuşulan yazarlar arasında yer almaktadır.
Kalemi birçok okur tarafından takdir edilip, övgüyle karşılansa da ünlü yazarın düşüncelerine keskin bir şekilde karşı çıkan ve yazılarını eleştiren bir topluluk bulunmaktadır. Sivri bir üslubu olan Nesin, düşüncelerini daha çok mizah yolunu seçerek aktarmayı tercih etmiştir. Aziz Nesin'in kaleme aldığı eserleri türlerine göre şu şekilde paylaşalım;
Aziz Nesin'in Öyküleri (Hikayeleri)
1950 yıllarında; İt Kuyruğu (1955), Geriye Kalan (1948), Yedek Parça (1955), Koltuk (1957), Hangi Parti Kazanacak (1957), Fil Hamdi (1955), Havadan Sudan (1958), Toros Canavarı (1957), Deliler Boşandı (1957), Gıdıgıdı (1959) ve daha birçok öykü türünde eser vermiştir.
[renkbox baslik="Aşık Veysel Kimdir? Hayatı ve Eserleri" link="https://bilgihanem.com/asik-veysel-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/05/asik-veysel-kimdir-hayati-ve-eserleri.jpg" renk="kahve" yenisekme="hayir"][/renkbox]
1960'lı yıllara gelindiğinde kendisine ait yine öykü türünde Ah Biz Eşekler (1960), İhtilali Nasıl Yaptık (1965), Vatan Sağ Olsun (1968) eserlerini hayata geçirmiştir. Öykü türünde verdiği diğer eserler arasında; Bir Koltuk Nasıl Devrilir (1971), Rıfat Bey Neden Kaşınıyor (1965), Yaşasın Memleket (1969), Büyük Grev (1978), 70 Yaşım Merhaba (1984) ve Nah Kalkınırsın (1988) yer almaktadır.
Aziz Nesin'in Romanları
Aziz Nesin kısa öykü, şiir ve oyun alanında çok sayıda eser vermesinin yanında roman türünü de tercih etmiştir. Yazın hayatına 10 adet roman sığdırmış olan ünlü yazarın bunları, 1950 ile 1980 yılları arasında yazdığı biliniyor. Kadın Olan Erkek, Erkek Sabahat, Zübük, Saçkıran, Şimdiki Çocuklar Harika, Surname, Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz ve Tek Yol en ünlü romanlarındandır.
Aziz Nesin'in Masal Kitapları
Aziz Nesin eğlenceli, mizah dolu edebi kişiliğini çocuklardan da esirgememiştir. Okullarda faydalı olmak üzere Okullar için Kısa Oyunlar isimli kitabını yazmıştır. Bunun yanında Aziz Dede'den Masallar, Pırtlatan Bal, Ben de Çocuktum gibi ünlü çocuk kitapları vardır. İlk çocuk kitabını 1949 yılında kaleme alan yazarın masal kitabı ise 1982 yılında yazdığı Anıtı Dikilen Sinek olmuş ancak daha sonraki yıllarda çocuklar için yazdığı her şey kitap haline getirilmeye devam edilmiştir.
Aziz Nesin'in Oyunları ve Şiirleri
Aziz Nesin'e ait kitapların tamamı Karacan Yayınları tarafından 1982 yılında fasikül halinde yayımlamıştır. İlerleyen tarihlerde bu fasiküller büyük bir (10 cilt) şekilde toparlanmıştır. Biraz Gelir misiniz, Toros Canavarı, Çiçu, Üç Karagöz Oyunu, Hadi Öldürsene Canikom, Hakkımı Ver Hakkı en bilinen oyunlarıdır.
Aziz Nesin, edebiyatımıza düz yazılı eserlerin yanında şiir alanında aktif olarak edebi değerler kazandırmıştır. Azizname, Hoşçakalın, Sivas Acısı, Sondan Başa, Kendini Yakalamak isimli şiirleri en meşhur olanlarıdır.
