Eğer birikmiş paranız yoksa ev veya araba almak istediğimizde bankalara kredi başvurusu yaparız. Banka istediğimiz kredi miktarını onaylarsa işlemimizi gerçekleştirir. Sonucunda da evimizi veya arabamızı alır, taksitlerini ödemeye başlarız. İşte bu noktada, kredinin onaylanması için en belirleyici unsur, kredi notumuzdur.
Kredi notu; bankalarla olan ilişkimizin en açık kanıtıdır. Eğer borcuna sadık ve ödemesini günü gününe yapan biriyseniz notunuz direkt olarak yükselmektedir. Ama borcunu istikrarsız bir şekilde ödeyen kişilerin kredi notları düşürülerek, bir sonraki işlemler için önünde bir engel oluşmaya başlar. Mesela kredi notunuz çeşitli ödememe nedenleriyle düşmüşse bir kredi ihtiyacınız olduğunda muhtemelen onay alamazsınız.
[renkbox baslik="Kredi Kartı Nasıl Alınır? Şartları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/kredi-karti-nasil-alinir-sartlari-nelerdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/03/kredi-karti-nasil-alinir-sartlari-nelerdir.jpg" renk="siyah" yenisekme="evet"][/renkbox]
Günümüzde kredi kartı kullanmayan kişi sayısı, yok denecek kadar azdır. Ama doğru kullanan kişi sayısı da oldukça düşüktür. Özellikle kredi kartı kullanımı konusunda başarısız kişilerin, notları düşmekte ve bankaya yapılan kredi gibi başvurularda bu durumlar yüz yüze gelmektedir. Bilinçli tüketim toplumu olmamız adına ortaya çıkan bu not sistemi konusunda bilmeniz gerekenleri, Bilgihanem.com olarak tüm detaylarıyla paylaşacağız.
Banka Kredi Notu Nedir?
Bankalar tarafından bakıldığında, müşterileri tek değerlendiren araç kredi notu değildir. Fakat müşteri hakkında bilgi verme konusunda oldukça önemli bir ayrımdır. Bireysel ya da ticari müşterilerin, tüm finansal kuruluşlarda, isimleri altında bulunan mali varlıklar ve işlemlere dayanarak, yapılan uygulamalar sonucunda ulaşılan sayısal verilere kredi notu denir.
Bankalar bu veriler üzerinden değerlendirme yaparak, müşterilerin kredi isteklerine cevap vermektedir. Kredi notu düşük olan kişiler için de çözüm amaçlı farklı yöntemlere başvurulur ve teminat, ipotek, kefil, rehin gibi seçenekler gözden geçirilir. Yüksek kredi notuna sahip müşteriler için bu durumlara pek gerek kalmamaktadır. Bu sebepten ihtiyaçlarınızı bankalar üzerinden rahatça karşılamak istiyorsanız, bu nota önem vermeli ve bankalarda gerçekleştirdiğiniz işlemlerinizde dikkatli olmanız gereklidir.
Kredi Notu Neye Göre ve Nasıl Hesaplanır?
Bankacılık faaliyetlerinde kredi notu kişinin karnesi niteliğini taşır. Bu not hesaplanırken çeşitli varyantlar kullanılır. Hesaplamalar gerçekleştirilirken ilk incelenen nokta müşterinin riskidir. Bankalar nezdinde bulunan kredi kartlarınızın miktarı, kullanım oranı ve ödeme düzeniniz önemlidir. Ödemelerinizde gecikme, borcun tamamını ödeyememe gibi sorunlar mevcutsa, kredi notu olumsuz olarak etkilenir. Kredi kartlarının nottaki değeri %30’dur.
Bankalarda bulunan hesabınız var ise içerisinde bulunan para miktarı ve bu hesaba bağlı borçlarınız da kredi notunun değişimini etkiler. Bu varyantın değeri de %25’tir. Aynı şekilde daha önce kullandığınız krediler, miktarları ve ödeme düzeni de karnenizde yer alır. Geçmiş kredilerinizin oluşturduğu bu düzen de %20’lik bir dilimi kapsamaktadır. Bankalara yapığınız kredi isteklerinizin cevabı, kullanma yoğunluğunuz da %15 kadar bir yer kaplamaktadır. Her müşteride farklılık gösteren nedenler, diğer grubu altında yer alarak %10’luk bir değere sahiptir.
Tüm bunların değerlenmesiyle %100’lük kısım oluşturulur ve müşterinin kredi notu ortaya çıkar. Kredi notu 0 ile 1900 skalasında belirlenen puandır. Her müşteri için aynı değerlendirmeler yapılır ve duruma göre farklılıklar gösterebilir. Bu skalada 5 grup yer alır. Bu gruplar içerisinde en riskli olan 0 – 699 arasında bulunan müşterilerdir. Orta riskli grup 700 – 1099 arasındadır. Az riskli grup 1100 – 1499 düzeyinde yer alır. İyi diye nitelendirebileceğimiz kesim ise 1500 – 1699 arasındadır. 1700 – 1900 arasında bir nota sahip olan kişiler ise çok iyi olarak görülür. Genelde bu düzende olan kredi puanları, bankadan bankaya değişiklik gösterebilmektedir.
Bankaların kredi değerlendirme bölümlerinde, genelde en riskli ve orta riskli gruba sahip olan müşteriler için otomatik kredi talepleri ret edilir. Diğer gruplar için farklı değerlendirmelere de girilir. Bankaların en sevdiği ve kredi kullanımlarını kolaylıkla yaptığı müşteri grubu ise çok iyi olan kesimdir. Kredi notunun belirlenmesi ise ülkemizde KKB (Kredi Kayıt Bürosu) tarafından yapılmaktadır.
Kredi Notu Neden Önemlidir?
Paraya mı ihtiyacınız var? Ev, araba mı alacaksınız? Yoksa çeşitli borçlarınızı mı ödeyeceksiniz? Hangisi olursa olsun, sonuçta aklınıza tek bir yer gelir ve kendinizi orada bulursunuz. Yani kredi kullanmak için bankaların yolunu tutmuşsunuzdur bile. Bankanın kapısından girer ve bireysel müşteri hizmeti veren banka görevlisinin masasına oturursunuz. İhtiyacınız doğrultusunda kredi kullanmak istediğinizi ve tutarını söylersiniz. Alacağınız cevap ise “öncelikle kredi notunuza bakalım” olur.
Bankalarda hangi parasal ürünü kullanmak istersiniz, mutlaka laf arasında duyarsınız. Kredi notu, sizin bankalarla olan ilişkinizin derecelendirilmesi olarak da tanımlanabilir. Eğer bir banka sizi riskli müşteriler listesine eklediyse istediğiniz krediyi vermeme ihtimali vardır. Bu durumla karşılaşmak istemezsiniz değil mi? İşte bu nedenle kredi notunuzu bilmeniz, düşükse yükseltmek için girişimlerde bulunmanız önemlidir.
Tüm ticari ve bireysel bankacılık işlemlerinde kredi notu karşınıza çıkmaktadır. Düşük not sahipleri, hem yapmak istedikleri iş hem de karşılamaları gereken ihtiyaçları nedeniyle bu açıdan risk altındadır. Kredi kullanımını kolaylaştıran seçeneklerden biri olarak notunuz, bankalarla ilişkiniz açısından önemlidir.
Puanlama sistemi; çok iyi, iyi, az riskli, orta riskli ve yüksek riskli olarak 5 grupta yapılmaktadır. Çok iyi ve iyi olan notlar, bankalar nezdinde olumlu değerlendirilirken, kredi kullanımı durumunda olumlu cevap alınma ihtimali yükselir. Yüksek ve orta riskli grupta ise olumsuz sonuç alınma ihtimali vardır. Yine de bankalar kendi müşterileri için özel olarak karar vererek, olumlu cevap da verebilirler. Yine de yüksek kredi notuna sahip olmanız, beklenmedik durumlarda karşılaşacağınız ihtiyaçlarınız için önemli bir kriterdir.
Kredi Notunu Yükseltmek için Ne Yapılır?
Kredi notunuz bir kere belirlenir ve sürekli o kullanılır diye bir uygulama mevcut değildir. Bu not sizin gösterdiğiniz faaliyetlere göre değişir. Notunuz düşükse yükseltmek için bir şeyler yapabilirsiniz. Bu hemen gerçekleşecek bir durum değildir fakat yükseltmeniz ileride gerçekleşecek ihtiyacınızı karşılamanızın kolaylığı açısından önemlidir.
Borçlarınızı Azaltın
Kredi notunuzun borçlarınızdan etkilendiğini söylemiştik. Eğer 10.000 TL borcunuz varsa ve siz bunun 7.000 TL kısmını ödeyebiliyorsanız, %30’luk bir kısım açıkta kalmaktadır. Bu durum sizin borcunuzu %30 azaltmanız gerektiği anlamına gelir. 3.000 liralık borcunuzu kapatarak, riskli limitinizi azaltırsanız eğer kredi notunuz artış gösterecektir.
Borçlarınızı Yapılandırın
Ödemelerinizi düzenli ve planlı yapmanız, gecikmeye bırakmamanız kredi notunuzu yükseltecektir. Ama çok borcunuz varsa ve bunların ödemelerinde sıkıntı yaşıyorsanız mutlaka yapılandırın. Yapılandırma yaparken de bunu doğru planlamanız önemlidir. Notunuzu yükseltmek için girdiğiniz bu yolda daha da düşürme durumuyla karşı karşıya kalmayın. Yapılandırma planınızı, ödeyebileceğiniz şekilde yapmanız ve düzenli olarak ödemeniz gereklidir.
Kredilerinizi Düzgün Ödeyin
Bankalarda bulunan kredilerinizi düzgün ödemeniz, karnenize olumlu yansıyacaktır. Eğer ödemelerinizde sıkıntılar yaşıyor ve zamanında ödeme yapamıyorsanız tekrar düzenlettirin. Vade uzatımı, taksit ödeme miktarı azaltması gibi yöntemlerle kendi bütçenize göre yapılandırma yoluna gitmeniz faydalıdır. Bu ayarlama sonrasında da yine ödemelerinizi düzenli ve zamanında yapmanız önemlidir.
Limitlerinizi Artırın
Bankalar nezdinde bulunan limitlerinizin artırılması da kredi notunuz üzerinde olumlu etki yaratacaktır. Limit artırım talebinde bulunduktan sonra karnenize olumlu yansıyan bu durum, kredi notunuza da olumlu etki gösterecektir. Fakat dikkat etmeniz gereken, limitlerinizi artırdıktan sonra kullanımını gerçekleştirir ve düzenli ödeyemezseniz eğer karşınıza eksi olarak çıkar. Kredi notunuzu yükselteyim derken düşürebilirsiniz.
Bankalar Üzerinden İşlemlerinizi Çoğaltın
Bankalar üzerinde ne kadar çok işlem yaparsanız adınızın anılmasını o kadar sağlarsınız. Bunun için de EFT/Havale, otomatik ödeme talimatları, vadeli hesap seçenekleri, para yatırma ve biriktirme gibi işlemleri bankalar üzerinde gerçekleştirmeniz gereklidir. İnternet bankacılığı ile kolaylıkla gerçekleştirdiğiniz işlemlerinizle, kredi notunuza olumlu katkılarda bulabilirsiniz.
Borçlarınızın Tamamını Bir Kredide Birleştirmek
Borçlarınızın çok olması kontrolünüzü zorlaştırabilir. Unutmayın, takip edememe gibi durumlar karşısında borçlarınızı tek bir kredi üzerinde birleştirerek, ödemelerinizi düzgün ve zamanında yapabilirsiniz. Bankalarda yaptığınız her düzenli ve zamanında ödeme size artı puan kazandırır. Bu durumda borçlarınızı düzene sokmanız önemlidir.
Kredi Kartlarınızı İptal Etmeyin
Eğer kredi kartı kullanımında başarısızsanız, borcunuzu kapatıp iptal etme gibi bir düşünceye girebilirsiniz. Doğru kredi kullanımı hakkında bilgilenmek istiyorsanız sizi buraya alalım. Fakat bu durum notunuzu olumsuz etkileyecektir. Bunun yerine bütçe planlamanızı doğru bir şekilde yaparak, kullanımı sonucunda borcunuzun tamamını ödeyebileceğiniz kadar limit belirlemeniz ve o seviyeye indirmeniz daha doğru olur. Böylelikle hem bankalarla ilişkilerinizi sürdürmüş olursunuz hem de kredi notunuza artı değer katarsınız.
[renkbox baslik="Kredi Kullanırken Nelere Dikkat Etmeliyim?" link="https://bilgihanem.com/kredi-kullanirken-nelere-dikkat-etmeliyim/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/kredi-kullanirken-nelere-dikkat-etmeliyim.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Toparlamak gerekirse; kredi notu ya da puanı bankacılık işlemlerinizde önemli bir yer kaplar. Anlık ihtiyaçlarınız için kapısını çaldığınız bankalar ile ilişkilerinizi iyi tutmanız ve sevdikleri müşterilerden olmanız gerekmektedir. Bu sebeple bütçe planlamanızı, ödemelerinizi ve kullanımlarınızı iyi yönetmelisiniz. Kredi yükseltmek için yapacağınız işlemlerden hemen sonuç alamayabilirsiniz.
Belli bir düzen içerisinde gerçekleştirdiğiniz bankacılık işlemlerinizden sonuç almanız, 1 ile 3 ay içerisinde olabilirken, 6 aya kadar da uzayabilir. Kredi notunuzun düşmemesi için alacağınız tedbirler ya da yükseltmek için uygulayacağınız seçenekler, tüm bankalarda hemen hemen aynı düzeyde görüntülenebilmektedir. Bu KKB’nin tüm bankalara bilgi sağlama fonksiyonu ile gerçekleşir. Eğer ödemelerinizi düzene koymuş ve kredi notunuzu yükseltmişseniz, bankalar ile aranızı düzeltmiş ve kaynaklarını kullanıma açmış olursunuz.
İnsanlar önemsemiyor ama çok önemli bir konu, süper anlatılmış bu yazıda öneririm.
Kredi notu artık sadece bankalardan kredi çekmek ve kredi kartı almak harici araç kiralamaktan cep telefonu almaya varana kadar pek çok finansal işlemde kullanılıyor. Bu sebeple kredi puanını yüksek tutmaya çalışmak gerçekten büyük önem arz ediyor.