Bazı kaynaklara göre, atalarımızın da severek tükettiği muşmula meyvesi eski çağlarda bile rağbet görmüş doğal bir ilaç özelliğindedir. Dolayısıyla yıllanmış şifalı bitkiler arasında bulunan gıdalardan sayılır. Temin edilmesi ise oldukça basittir. Marketlerde veya semt pazarlarında rahatlıkla bulabileceğiniz bir meyvedir. Çekirdeğinden yaprağına kadar tüketilebilen muşmulanın çeşitli kullanım formları mevcuttur.
Muşmula kendi içinde 4 çeşittir. Ama hepsinin tadı da neredeyse birbirinin aynısıdır. Genellikle olgunlaşmadan tüketilmeyen meyvenin yumuşamış hali oldukça lezzetlidir. Bazıları ise olmamış şekilde, kabuklarını soyarak elma gibi yemeği tercih etmektedir. Ülkemizin çeşitli bölgelerinde yetiştirilen muşmula ağacına, daha yoğun olarak kırsal kesimlerde rastlanmaktadır. Özellikle Karadeniz insanının yakından tanıdığı ve severek kullandığı bir meyvedir.
[renkbox baslik="Roka Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/roka-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/08/roka-nedir-nasil-kullanilir-faydalari-ve-yan-etkileri-nelerdir.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]
İçeriğinde A ve C vitamini bulunduran meyve aynı zamanda antioksidan özellik göstermektedir. Çeşitli kıymetli kimyasal bileşimi sayesinde hekimler tarafından da önerilebilen bir gıdadır. Kanser, sindirim ve sinir sistemi gibi kompleks rahatsızlıklara bile iyi geldiği düşünülmektedir. Eğer siz de muşmulanın ne olduğu konusunda daha detaylı bilgiler öğrenmek istiyorsanız, sizin için hazırladığımız makalemizi okuyabilirsiniz.
Muşmula Nedir?
Eski çağlardan beri tüketilen muşmula, hem lezzetli hem de zengin besin içeriğine sahip bir meyvedir. Halk arasında töngel, döngel, beşbıyık, ezgil gibi çeşitli isimlerle de anılmaktadır. Muşmula ağacı, Gülgiller ailesinin bir alt familyası olan Amygdaloideae'ye aittir.
Ülkemizde genellikle Karadeniz Bölgesi'nde yetiştirilen bu meyveye Marmara ve Kuzey Anadolu Dağları'nda da yabani olarak rastlamak mümkündür. Kırsal kesimleri ve sert iklimleri seven muşmula ağacı 2-3 metreye kadar uzayabilir. Bu bitkinin yoğun ve eğri dalları vardır. Tek bir renkten oluşmayan ağacının üst kısmı koyu yeşil, alt kısmı ise tüylü ve beyaz bir renge sahiptir.
Baharın gelmesiyle beyaz ve pembe renkte çiçek açmaya başlayan ağaç, döllendikten sonra yaz aylarına doğru dışı tüylü yüzeye sahip olan meyvelerini vermeye başlar. Her yıl ürün verebilen muşmula Ekim-Kasım aylarında toplanmaya hazır hale gelir.
Muşmulanın cinsi yetiştiği bölgeye göre farklılık göstermektedir. Rengi ise açık yeşil ya da kahverengi tonlara sahiptir. Meyveleri ancak olgunlaştığı zaman tüketilmektedir. Ceviz büyüklüğünde yumuşak, çekirdekli ve hafif buruşuk bir görüntüsü vardır. Olmamış meyveleri ise buruk-acı bir tada sahiptir.
Tüketimi oldukça faydalı olan meyvenin yaprakları da kullanılmaktadır. Ferahlatıcı, stres azaltıcı ve en önemlisi de antioksidan özellik gösteren muşmulanın çeşitli yararlarından bahsetmek mümkündür. Eğer nelere iyi geldiğini merak ediyorsanız makalemizin devamını okuyarak istediğiniz bilgilere ulaşabilirsiniz.
Muşmula Çeşitleri Nelerdir?
4 tane çeşidi bulunan muşmulanın tatları ise hemen hemen birbirinin aynısıdır. Renk olarak değişiklik gösteren meyvenin fiziki görünümü de birbirine benzemektedir.
İstanbul Muşmulası
Meyvenin bu isimle anılmasının nedeni, İstanbul civarında yetişmesinden kaynaklanmaktadır. Oldukça lezzetli bir tada sahip olan bu çeşidi etli fakat küçük bir görünüme sahiptir.
İtalyan Muşmulası
Bu çeşide ülkemizde fazla rastlanılmamaktadır. Yeşil tonlara sahip olan meyve etli ve iri bir fiziğe sahiptir.
Yarı Bodur Jumbo Muşmula
Bu türüne ülkemizde daha çok kırsal kesimlerde rastlanmaktadır. Kahverengi tonlara sahip olan meyvenin taneleri oldukça iridir. Ağırlığı ise ortalama 54 gram civarındadır.
Çekirdeksiz Muşmula
Çekirdek bulundurmayan bu çeşit, ülkemizde Mersin ili ve çevresinde yetiştirilmektedir. Kahverengi tonlara sahip olan meyve tüylü bir yüzeye sahiptir. Bu türü diğerlerinden ayıran başka bir özelliği ise daha tatlı bir lezzete sahip olmasıdır.
Muşmulanın Özellikleri Nelerdir?
Muşmula ağacı soğuğa karşı dayanıklı olmasıyla bilinmesine rağmen, sıcaklık -50C altına düştüğünde muhafaza edilmesi gereklidir. Ayrıca serin ve nemli yerleri seven bu bitki, aynı zamanda güneşlenmeye de ihtiyaç duyamaktadır. Organik madde bakımından zengin killi tınlı, kireçli, derin olmayan, geçirgen toprakları seven ağaç daha çok kırsal kesimlerde yetişmektedir.
Her yıl ürün verme özelliğine sahip olan yetişkin bir muşmula, yaklaşık 8 metreye kadar uzayabilir. Lakin genellikle 3-4 metre yüksekliğe kadar uzayan dikenli ve bodur ağaççıklar olarak bilinir. Yalnız yetiştirilenler ise 6 metreye kadar ulaşabilen dikensiz ağaçlardır. Yabancı döllenme ihtiyacı bulunmayan bitki kış aylarında yapraklarını döker. Basit yapraklı, tam ya da dişli kenarlı ve alt yüzü tüylü bir yapıdadır. Çiçekleri ise erdişidir. Beş parçalı, beyaz veya pembe renklere hakimdir.
Meyveleri ceviz büyüklüğünde oval bir yapıdadır. Hafif buruşuk bir görüntüsü vardır. Kahverengi ve yeşil tonlara sahiptir. Dip kısmında beş çanak yaprakları bulunmaktadır ve genellikle beş tane çekirdeği vardır. Ekim-Kasım ayı itibari ile hasat edildiğinde serttir ve buruk bir lezzete sahiptir. Toplanan meyvelerin tüketilebilmesi için bir süre bekletilip yumuşaması gerekmektedir.
Çeşitli hastalıkların tedavisinde de tercih edilebilen meyve farklı biçimleriyle de tüketime uygundur. Birçok kullanım şekline sahip olan muşmulayı hangi formlarda tercih edebilirim diyorsanız, yazımızın bir alttaki bölümünü okumanız size ışık tutacaktır.
Muşmulanın Besin Değeri
Kıymetli besin değerlerine sahip olan bu meyvenin 100 gramında;
- 0.2 gram Yağ
- 0.5 gram Protein
- 10.6 gram Karbonhidrat
- 49 kcal
- 10.0 gram Lif
- 0.0 mg Kolesterol
- 8.0 IU A Vitamini
- 2.0 mg C Vitamini
- 30.0 mg Kalsiyum
- 250.0 mg Potasyum
- 0.5 mg Demir bulunmaktadır.
Muşmula Hangi Ülkelerde Yetişir?
Muşmula ağacı; Japonya, Hindistan, Ukrayna, Moldova ve Türkiye'de yetiştirilmektedir. Bu bitkiye, ülkemizde genellikle kıyı kesimlerde ve iç bölgelerde rastlanmaktadır. Yabani olan ağaç, çalı ailesinden olduğu için sert iklim koşullarına karşı dayanıklıdır.
Özel bakım gerektirmediği için oldukça kolay bir şekilde büyütülebilen ağaç, çekirdeğinden yetiştirilebilmektedir. Lakin bu yöntemle yetişen bitki verimsiz olmaktadır. Meyveleri tatsız ve küçük boyutlardadır. Eğer iyi ürün elde edilmek isteniyorsa, muşmula aşılaması yapılmalıdır. Bu yöntemin başarılı olması içinse kalem aşısı seçilmelidir. Bunun için kullanılacak olan ağaçlar; vişne, kuşburnu, elma, armut ve yaban gülü ağacı ya da çalı olmalıdır.
Muşmula Nasıl Kullanılır?
Toplandığında sert ve buruk olan meyve bir süre bekletilerek olgunluğa ulaştığında, tüketime uygun hale gelmektedir. Muşmulanın kendisi yenilebildiği gibi yaprakları ve çekirdekleri de kullanılabilmektedir.
Muşmula isteğe göre; çayı, marmelatı, reçeli, turşusu, sirkesi ve tatlısı hazırlanarak tüketilebilen bir meyvedir. Şimdi bu alternatiflerin tariflerine bir bakalım.
Muşmula Çayı Nasıl Yapılır: 1 avuç kadar dilimlenen muşmulalar, 1 litre suyun içine konularak kaynatılır. Daha sonra hazırladığınız çayınızı süzüp biraz ılımasını bekledikten sonra içebilirsiniz. İsterseniz hazırladığınız içeceğinizi balla tatlandırabilirsiniz. Ayrıca aktarlardan da kolayca temin edebileceğiniz muşmula yapraklarıyla da çay demleyebilirsiniz.
Muşmula Marmelatı Nasıl Yapılır: Olgunlaşmış muşmulalar öncelikle dip kısımlarından kesilir. Bu şekilde ayıklandıktan sonra bir süzgeçten geçirilir. Püre halini alan meyveler derin bir tencereye konulur ve isteğe göre şeker ilavesi yapılır. Tahta bir kaşık ile dibi tutmaması için sürekli karıştırılarak pişirilir. Tüm işlemler tamamlandıktan sonra hazırlamış olduğunuz marmelatı sıcak şekilde kavanozlara doldurabilirsiniz. Ayrıca tüketilirken isteğe bağlı olarak şekerlendirmek ve sulandırmakta mümkündür.
Muşmula Reçeli Nasıl Yapılır: 1 kilo kadar olgunlaşmış muşmulalar yıkandıktan sonra çekirdeklerinden ve dip kısımlarından ayrıştırılır. Daha sonra süzgeçten geçirilerek püre haline getirilen meyveler, tencereye konulur. Sonra bir bardak su ve 750 gram toz şeker ilave edilerek kaynatılır. Bu şekilde kısık ateşte ağır ağır pişen reçel yaklaşık bir saat sonra kıvam alır. Bir taşım daha kaynadıktan sonra kavanozlara doldurabilirsiniz. Hazırladığınız reçelinizi 10-12 saat kadar dinlendirip tüketebilirsiniz.
Muşmula Turşusu Nasıl Yapılır: 1 kilogram kadar muşmulanın tüylü kısımları temizlendikten sonra, 1 litre kaynar suyun içine 250 gram toz şeker, yarım limon ve bir tutam tuz ilave edilir. Suyunuz soğuduktan sonra, muşmulaları koyduğunuz cam kavanozlara doldurup kapağı sıkıca kapatılır. Tüm işlemlerinizi tamladığınızda turşunuzu 15-20 gün kadar dinlendirip tüketebilirsiniz.
Muşmula Sirkesi Nasıl Yapılır: Yarım kilo olgunlaşmış muşmulanın kabukları soyularak minik parçalar halinde doğranır. Dilimlenen meyveler sırlı toprak küpe ya da büyük bir kavanoza konulur. Çok olgunlaşmış muşmulalar ise bir çatal yardımıyla delinir ve bu parçaların üzerine eklenir.
Daha sonra 2-3 çorba kaşığı kadar bal ve üzerini 10 santim örtecek su ilavesi yapılır. Sonra bir avuç arpa, buğday veya mısır konulur. Tüm bunlardan sonra karışımın üzeri bir bezle örtülür ve her gün ağaç bir kaşık ile karıştırılır. 10-15 gün kadar bir süre geçtiğinde sirkenizi tüketebilirsiniz.
Muşmula Tatlısı Nasıl Yapılır: 2 tane yumurta, 1’er su bardağı şeker ve yoğurt, yarım paket kabartma tozu ve kontrollü ekleyeceğiniz 2,5 su bardağı un bir kaba konularak kek kıvamını alana kadar iyice çırpılır. Daha sonra elde ettiğiniz hamurdan bir tatlı kaşığı ile parçalar alınıp kızgın yağda önlü arkalı kızartılır. Tüm işlemler tamamlandığında hazırladığınız tatlıyı sıcak şekilde pudra şekeri ile süsleyebilirsiniz.
Muşmulanın Faydaları Nelerdir?
Muşmulanın sağlık açısından faydaları olduğu biliniyor. Fakat konuyla ilgili yapılmış fazla sayıda bilimsel çalışma bulunmamaktadır. Unutulmaması gereken bir husus ise tüketimimin birçok yararı olduğu gibi dozu aşıldığı zaman bu durumun tersine dönerek zararlı hale gelebileceğidir.
- Sindirim Sistemine Faydaları: Bol miktarda C vitamini içerdiği için sindirim sistemi organlarının sağlığını korur. Ayrıca bağırsak hareketlerini hızlandırarak sindirime yardımcı olur.
- Böbreklere Faydaları: Öncelikle böbrek sorunu olan bireylerin, bitkiyi kullanmadan önce doktoruna danışmalarını tavsiye ederiz. Muşmulanın yaprağı kaynatılıp içildiği takdirde böbrek taşı oluşumunu engelleyebilir. Bazı uzmanlara göre ise, muşmulanın maydanoz kökleriyle birlikte öğütülerek tüketiminin böbrek taşlarını düşürebilmektedir.
- Kan Dolaşımına Faydaları: Muşmula kan dolaşımını hızlandırarak vücudu toksinlerden arındırabilme özelliğine sahiptir.
- Sinir Sistemine Faydaları: Muşmulanın düzenli tüketiminin, merkezi sinir sistemine iyi geldiği belirtilmiştir. Kan dolaşımını hızlandırdığı için oksijenin beyine daha yoğun alınmasını sağlayarak zihin üzerinde yararlı etkiler meydana getirebilmektedir.
- İltihabı Giderici Etkileri: Düzenli olarak muşmula çayı tüketimi bağırsaklarda meydana gelebilecek enfeksiyon hastalıklarını önleyebilmektedir.
- Zayıflamaya Faydaları: Düşük kaloriye sahip olduğu için diyet yapanların listesinde rahatlıkla bulundurabilecekleri bir meyvedir. Bağırsak hareketlerini artırdığı için sindirime katkı sağlar. Dolayısıyla muşmula hoşafı tüketimi ile boşaltım sistemi hareketleri artırılabilir ve vücudun su kaybı engellenebilir.
- Enerji Deposu: Eğer uyandığınızda kendinizi yorgun ve mutsuz hissediyorsanız bu durumu muşmula tüketerek ekarte edebilirsiniz. Dilerseniz güne bu meyve ile başlayarak stresinizi azaltıp, direncinizi artırabilirsiniz.
- Muşmula Çekirdeğinin Faydaları: Sindirim sistemi üzerinde faydaları söz konusudur. Ayrıca idrar söktürücü nitelikte olan çekirdekler idrar yolu enfeksiyonları tedavisinde de tercih edilmektedir.
- Muşmulanın kolon kanserini engellediği yönünde bilgiler mevcuttur.
- Muşmula fazla miktarda şeker içermediği ve iyi geldiği için, uzmanlar tarafından şeker hastalarına önerilebilen bir meyvedir.
- Muşmula yaprakları ve muşmula kaynatılıp hamur haline getirilerek, romatizma ve kas ağrıları olan bölgeye konulduğunda ağrıları dindirici özellik gösterir.
- Muşmula yaprağının suyu kaynatılıp veya muşmula çayı demlenip tüketildiğinde öksürüğe iyi gelir.
- Muşmula çayı bronşit ve astım gibi hastalıklara da iyi gelmektedir.
- Antioksidan özelliği sayesinde kendisi ve yaprağı kaynatılıp ağız çalkalandığında, burada bulunan mikropların yok edilmesi sağlanabilir.
- Muşmula A vitamini içerdiği için göz sağlığını koruyucu bir etki gösterir.
[renkbox baslik="Taflan Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/taflan-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/07/taflan-nedir-nasil-kullanilir-faydalari-ve-yan-etkileri-nelerdir.jpg" renk="gri" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Muşmulanın Zararları Nelerdir?
Öncelikle belirtmeliyiz ki; hamilelik sürecinde olan kadınların muşmulayı tüketmeden önce doktoruna başvurmaları oldukça önemlidir. Çünkü bazı görüşler bu meyvenin düşüğe sebep olabileceğini savunmaktadır. Lakin başka bir görüş ise bu gıdanın gebelik döneminde düşük yapmayı engellediğini savunmaktadır.
Unutulmamalıdır ki; her şeyin aşırısının zararlı olabileceği gibi muşmulanın fazlası da zararlıdır.
- Yüksek tansiyon hastalarının muşmula tüketiminde dikkatli olmaları gereklidir.
- Aşırı miktarda muşmula tüketmek sindirim sistemini bozarak; kusma, şişkinlik ve hazımsızlık gibi problemlere yol açabilir.
- Muşmula çekirdeği idrar söktürücü nitelikte olduğu için, aşırı tüketimi vücutta su kaybına yol açabilir.
