Yenilenebilir Enerji Nedir? Kaynakları ve Kullanım Alanları Nelerdir?

Yenilenebilir, yani bittiğinde yeri tekrardan dolabilecek olan enerji kaynakları yenilenebilir enerji kaynağı olarak ifade edilmektedir. Aynı zamanda tükenmeyen kaynak niteliğinde olduğu gibi, bitmek bilmeyen enerjileri ile başka enerji kaynaklarının da üretilmelerinde önemli bir paya sahiptirler.

Su, güneş ve rüzgar gibi enerjiler, yenilenebilir enerjiye en güzel örnekler arasındadır. Yenilenebilir enerjilerin doğal birer kaynak olması, doğanın insanlara en önemli armağanlarından biridir. Günümüzde tükenmesi mümkün olan diğer kaynakların olumsuz çevre faktörlerinden büyük ölçüde etkilenmiş olmaları, yenilenebilir enerji kaynaklarına verilen değerin daha da artmasına neden olmuştur.

[renkbox baslik="Atom Nedir? Atomun Yapısal Özellikleri ve Atom Modelleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/atom-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/01/atom-nedir-atomun-yapisal-ozellikleri-ve-atom-modelleri.jpg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]

Ekonomik yönden yükselişte olan birçok ülke, önceliği yenilenebilir kaynaklarına vermekte ve ekonomik yönden dış ülkelere daha az bağlı bir yönetime sahip olmaktadırlar. Okyanus enerjisi, jeotermal enerji, biyo-kütle enerjisi ve hidroelektrik enerji diğer yenilenebilir enerjiler arasında yer almaktadır.

Yenilenebilir Enerji Nedir?

Enerjisini doğada bulunan tükenmez kaynaklardan alan yenilenebilir enerjinin en önemli örneği güneştir. Doğadaki kaynaklardan, daimi olarak elde edilebilen enerji türlerine, yenilenebilir enerji denir.

Sürekliliği sayesinde enerji kaynaklarının bir yenisinin insanlığın hizmetine sunulmasına neden olan kaynakların hepsi yenilenebilir enerji olarak adlandırılmaktadır. Günümüzde güneş enerjisi sayesinde elde edilen pek çok enerji kaynağı, güneşin mevcut enerjisini tüketmeden kendine düşen payı elde ettiği için, güneş dünya için en değerli yenilenebilir enerji kaynağıdır.

Yenilenebilir enerji kaynakları için tamamen doğa dostu olduklarını söylemek doğru bir ifade olacaktır. Bunlar üretim esnasında karbondioksit salınımını diğer enerji kaynaklarına kıyasla çok daha düşük seviyede yaparlar. Doğal gaz, fosil yakıtları, kömür ve petrol gibi kaynaklarla karşılaştırıldığında çevreye verdikleri zarar çok daha düşük seviyededir.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?

Yenilenebilir enerjinin ne olduğunu anlattıktan sonra gelelim yenilenebilir enerji kaynaklarının neler olduğunu. Başlıca yenilenebilir enerji kaynakları; güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, hidroelektrik enerji, jeotermal enerji, hidrojen enerjisi, biyokütle enerjisi ve okyanus enerjisidir.

Güneş Enerjisi

Yenilenebilir enerji denince akla ilk gelen güneş enerjisidir. Sonsuz ve çevre için zararsız olması, pek çok alandaki enerji ihtiyacı için güneş enerjisinden faydalanmayı sağlamaktadır.

Yapılan bilimsel araştırmalar güneşteki hidrojen yakıtının tükenme ömrünün yaklaşık 5 milyar yıl olduğunu ortaya koymaktadır. Bu nedenle güneş insanlık ve canlılar için neredeyse tükenmek bilmeyen bir enerji kaynağıdır.

Tüm dünyada en fazla tercih edilen enerji kaynağı olan Güneş bu sayede ülkelerin enerjide dışa bağımlı olmasını daha az seviyeye indirmektedir. Şöyle bir düşünecek olursak ne petrol ne de doğal gaz gibi başka ülkelerden satın alınmasına gerek kalmaz. Ne boru hattına ne de gemilerle, tankerlerle taşınmasına ihtiyaç vardır.

Rüzgar Enerjisi

Güneş enerjisinden aldığı güçle yeni bir yenilenebilir enerji kaynağı niteliği kazanan rüzgar enerjisi de rüzgarın esme gücüne bağlı olarak elde edilen enerjinin elektrik enerjisine dönüşmesini sağlamaktadır.

Yeryüzünün farklı şekilde soğuyup ısınması ile ortaya çıkan kuvvetler hava hareketlerini oluşturmaktadır. Meydana gelen hava kütlesi çok fazla ısınırsa atmosferin yukarısına doğru yükselir ve aynı hacimdeki soğuk hava kütlesi ile karşılaşır.

Meydana gelen hava kütlesinin yer değiştirmesi sonucu ise rüzgar meydana gelir. Rüzgar çin hava akımının sahip olduğu hareket enerjisi tanımını yapabiliriz.

Rüzgar, enerjisini güneşten almaktadır. İlk olarak kullanılma zamanı milattan önce 2800 yıllarına rastlamaktadır. Rüzgar enerjisinin ilk olarak Babil Kralı Hammurabi döneminde kullanıldığı yapılan araştırmalar sonucu tespit edilmiştir.

Günümüzde de en çok tercih edilen kullanım şekillerinden biri olan yeldeğirmenlerinde ise ilk olarak İskenderiye döneminde kullanıldığı bilinmektedir. Çok eski zamanlardan bu yana tarım sektöründe hızar çalıştırmak, su pompalamak, yeldeğirmenlerinde, tarımsal ürünleri öğütmek gibi çeşitli amaçlar için kullanıldığı bilinmektedir.

Teknolojinin gelişmediği zamanlarda bile çok fazlasıyla faydalanılan rüzgardan, günümüzde rüzgar türbinleri vasıtasıyla elektrik enerjisi üretilmektedir.

Hidroelektrik Enerji

Hidroelektrik enerji ise baraj ve nehirlere kurulan sistemin, suda bulunan enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürmesini sağlar. Suyun akışını hızlandıran yüksek su kaynakları hidroelektrik enerji kaynağı için en cazip olan yerlerdir.

Hidroelektrik santralleri (HES), akan suyun gücünü elektriğe çevirirler. Oluşan enerji miktarını ise suyun akışındaki hız belirlemektedir Santral içerisindeki pervane gibi kolları olan türbinlerden elektrik üretimi yapılır. Türbinler jeneratörlere bağlıdır ve mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürürler.

Günümüzde en çok tercih edilen yenilenebilir enerji kaynaklarından birisi hidroelektrik enerjidir. Kısaca özelliklerinden bahsedecek olursak; sera gazı emisyonu yapmazlar, bu nedenle çevreye zarar vermezler. Kırsal kesimlerde tarımsal alanları sulama amacıyla kullanılır. Bu sayede sosyal yapıyı canlandırır ve ekonomiye katkı sağlar.

Jeotermal Enerji

Yer altında bulunan magma tabakasındaki suların buhar ve sıcak su şeklinde yeryüzüne çıkması, jeotermal enerji ile bu sıcak su ve buharın çeşitli enerjilere çevrilmesine olanak sağlamaktadır.

Çevre için oldukça faydalı ve zararı olmayan bir enerji kaynağı olmasının yanında maliyeti de son derece düşük bir enerjidir.

Bu enerji türünün kaynağı sıcak kayalar, su ve buhardır.  Jeotermal kaynakların üç önemli bileşeni bulunmaktadır. Bunlar; ısı kaynağı, ısıyıı yer altından yüzeye taşıyan akışkanlık ve suyun dolaşımını sağlayan kayaç geçirgenliğidir.

Bu tür kaynaklar tükenmez, güvenilirdir, ucuzdur, çevre dostudur ve yerli bir enerji kaynağı olduğu için de önemli bir yere sahiptir

Hidrojen Enerjisi

Bazı hava taşıtlarında, petrolün rafine edilmesinde, metalurji ve gıda sektöründe hidrojen enerjisinden yararlanılmaktadır. Hidrojenin yanabilme özelliği ilk olarak 1700'lü yıllarda keşfedilmiştir.

Yakıt olarak ilk kullanımı ise 1956 yılına denk gelmektedir. Uçaklarda yakıt olarak kullanılan hidrojen enerjisi daha sonra çeşitli motor teknolojilerinde de kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde tıpkı benzin ve doğal gaz gibi yakılabilen hidrojen enerjisi, pil sanayinde, içten yanmalı motorların geliştirilmesinde ve elektrik enerjisi üretiminde kullanılmaktadır.

Biyokütle Enerjisi

Bu yenilenebilir enerji türünde kaynak, doğada fosilleşmiş halde bulunan hayvan ve bitki atıklarıdır. Hayvan atıklarından biyogaz, bitki atıklarından ise biyodizel üretimi yapılmaktadır.

Okyanus Enerjisi (Hidrolik Güç)

Okyanus enerjisine suyun gücü veya hidrolik güç adı da verilir. Bu enerji türü çok eski tarihlerden bu yana su değirmenlerini çalıştırmak, tarım alanlarını sulamak, endüstriyel makineleri çalıştırmak ve hidroelektrik santrallerinde elektrik üretimi yapmak için kullanılmaktadır.

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanım Alanları Nelerdir?

Yenilenebilir enerji kaynakları çok sayıda olup, özelliklerine göre kullanım alanları da farklılık gösteren enerjilerdir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının en önemlisi olan güneş, alında pek çok enerji kaynağının da temelini oluşturan doğal bir kaynaktır.

Rüzgar, güneş, jeotermal gibi enerji kaynakları, insanlığın hizmetinde birçok alanda kullanılmaktadır. Barajlardan elektrik üretiminde, sanayi tesislerinin çalışmasında, aydınlatmada, hayvan bitki atıklarının değerlendirilmesi gibi birçok alanda kullanılmaktadır.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının pek çoğu günümüzde belli bir maliyet ve iş gücü gerektiren enerji kaynakları olsa da, insanlık için gereken elektrik üretimi için sonsuz olması gereken kaynaklardır.

Türkiye’de Kullanılan Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?

Yenilenebilir enerji kaynakları ile ekonomik ve pek çok yönden gelişmiş ülkeler arasında önemli bir yere sahip olan Türkiye, güneş ve su enerjileri olmak üzere, neredeyse yenilenebilir enerjilerin tamamından faydalanan bir ülke özelliğindedir.

[renkbox baslik="Radyasyon Nedir? Zararları ve Korunma Yolları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/radyasyon-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/radyasyon-nedir-zararlari-korunma-yollari.jpg" renk="sari" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Rüzgar enerjisi ve jeotermal enerjiler ülkemizde en çok yarar sağlanan enerji kaynakları arasındadır. Ülkemizde çok sayıda barajın olması, hidroelektrik enerjisinden yüksek oranda fayda sağlamaya neden olmaktadır.