Kendilerine has hoş kokuları ile kırmızı, beyaz, pembe ve sarı renkli çiçekleriyle bahçelerin ve balkonların olmazsa olmazı sardunyaların ana vatanı Güney Afrika’dır. Güzel görünümünün yanında sağlık için de pek çok faydası bulunur.
Sardunyalar, Turnagagasıgiller familyasından gelir. Doğada yaklaşık 400 kadar türü olan bu çiçeklerin yapıları yalınkat veya katmerli olabilir. Çok yıllık bitkiler grubuna girerler. Farklı iklim koşullarına uyum sağlayabilirler. Bakımı düzgün ve şartlarına uygun olarak yapıldığında uzun süre çiçekli yapısını koruyabilen bitkilerdir.
[renkbox baslik="Kasımpatı (Krizantem) Bitkisi: Çiçeği Nasıl Yetiştirilir? Bakımı Nasıldır?" link="https://bilgihanem.com/kasimpati/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2019/03/kasimpati-krizantem-bitkisi-cicegi-nasil-yetistirilir-bakimi-1024x597.jpg" renk="pembe" yenisekme="evet"][/renkbox]
Tercihe göre saksıda ya da bahçede yetiştirilebilirler. Aşağıda, binbir renkli çiçek bahçelerinin vazgeçilmezi sardunyaların bakımı hakkında merak ettiklerinize ulaşabilirsiniz. Dilerseniz, navigasyon kısmından direkt sizi ilgilendiren bölüme geçiş yapabilirsiniz.
Sardunya Çiçeği Nerede ve Hangi İklimde Yetişir?
Bu çiçekler balkon, bahçe ya da teraslar için uygundur. Salon çiçeği olarak çok tercih edilmezler. Sıcak havalardan oldukça hoşlanırlar. Ülkemizde özellikle Akdeniz Bölgesi’nde ve oranın iklim şartlarına uygun yerlerde yetişirler.
Sardunya Çiçeği Nasıl Ekilir?
Oldukça basit olan sardunya ekimi için bazı aşamaların sırasıyla uygulanması gerekir. Bu aşamalar sırasıyla şu şekildedir:
- Çiçekçilerden ya da yapı marketlerden alınan sardunya saksısından dikkatlice çıkarılmalıdır.
- Köklerinin etrafında bulunan hazır toprak elle, köklere zarar vermeyecek şekilde temizlenir.
- Temizleme işleminin ardından saksının içine 15-20 cm yüksekliğinde toprak yerleştirilir.
- Ortasında bir miktar boşluk bırakarak çiçek bu alana yerleştirilir.
- Son olarak üzeri tekrar toprakla örtülür ve oda sıcaklığında dinlendirilen 2-3 bardak can suyu verilir.
Sardunya Ne Zaman Çiçek Açar?
Çoğu kaynakta genellikle yaz aylarında çiçek açtığı yer almaktadır. Fakat bitki ilkbahar döneminde çiçeklenmeye başlar ve Kasım ayına kadar çiçeklenmeye devam eder.
Sardunya Çiçeğinin Sulama ve Nem İsteği Nasıldır?
Her bitkide olduğu gibi sardunyalarda da sulama önem taşır. Aşırı sulanmada da çok kuru kalmada da zarar görürler.
İdeal sulama sıklığı toprağın nemlilik durumuna bakılarak ölçülebilir. Toprağa parmak batırıldığında nemlilik hissi veriyorsa sulamaya gerek yoktur. Fakat ele gelen toprak çok kuruysa sulama yapılmalıdır.
Sulama sıklığı çiçeklenme döneminde bir miktar artırılmalıdır. Sulamada bazı noktalara dikkat edilmelidir. Bunlardan ilki, suyun toprağın her yerine eşit olarak dağılmasına özen gösterilmesi gerektiğidir.
Bir diğer nokta da sulama miktarının hep aynı ölçüde olması ve aynı zaman aralıklarıyla yapılması gerektiğidir.
Ayrıca sulamadan sonra saksı altındaki tabakta biriken suyun, bitki tarafından çekilmeden dökülmesi gerekir. Bu, köklerinin fazla suya maruz kalarak bitkinin çürümesine neden olur.
Bazı kaynaklarda sardunyanın suyu çok sevmediği, toprağının çok fazla nemli kalmaması gerektiği geçmektedir. Sardunya çok fazla türü olan bir çiçek olduğu için sulama sıklığı türlerine göre değişiklik gösterebilir.
Bu durumda bitkinin gelişimine göre sulamaya karar verilebilir. Bitkiye ihtiyacından fazla veya az su vermek onun gelişimini olumsuz etkileyebilir.
Sonbahar ve kış aylarında haftada 1, ilkbahar ve yaz aylarında ise haftada 2 kez sulanması önerilir. Eğer yaz mevsiminde toprağı çok kuruyorsa sulama 3 güne çıkarılabilir.
Sardunyalar için nem oldukça önemlidir. Düşük nemli ortamlarda bitki sağlıklı yetişemez.
Bitkide çok bariz bir değişime rastlanmadıkça aynı kap ve aynı miktarda su verilmesi tavsiye edilmektedir. Sulamada bir diğer önemli nokta ise bitkinin sabah saatlerinde sulanmasıdır.
Çiçek sabahları sulandığında toprağının suyu çekmesi için yeterli vakti olacaktır. Bu da böceklere ve akşam saatlerinde oluşabilecek küflenmelere bir çeşit önlem olabilir. Kış aylarında çeşmeden direkt verilen soğuk su bitkiye zarar verebilir.
Sardunya Çiçeğinin Toprak İsteği Nasıldır?
Bu bitki genellikle killi ve gübre yönünden zengin topraklardan hoşlanır. Bu tür toprakları çiçekçilerden ya da yapı marketlerin ilgi reyonlarından “sardunya toprağı” ya da “torf bakımından zengin toprak” olarak arayabilir, işin uzmanlarına danışabilirsiniz.
Sardunya Çiçeğinin Işık ve Sıcaklık İsteği Nasıldır?
Özellikle ilkbahar ve yaz aylarında balkon ve pencere pervazlarında kendini gösteren sardunyalar, bilinenin aksine direkt güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Bolca ışık alan ama güneş ışığına doğrudan maruz kalmayan bölgelerde tutulmalıdır.
Sardunya çiçeği, direkt güneş ışığına ihtiyaç duymasa da ışığı oldukça sever. Özellikle çiçeklendiği dönemler yarı gölge yerler onun için iyi olacaktır. Aydınlık ve rüzgarsız olan bahçelerde yetişebilirler.
Bu bitkiler soğuk havadan hoşlanmaz. Kış aylarında bulunduğu ortam 7 derecenin altına düştüğünde hayatta kalamazlar.
15 derece civarı bu çiçek için ideal sıcaklıktır. Aşırı soğuk ya da aşırı sıcak ile karşılaştığında bitkinin çiçek ve yaprakları bundan kötü etkilenir.
Sardunya Çiçeğinde Budama Nasıl Olmalıdır?
Budama, fazla uzun dalların kısaltılması ile yapılır. Sağlıklı bir gelişim için önemlidir. Canlılığını kaybetmiş çiçeklerin ve kuruyan dalların temizlenmesi bitkinin güç kazanmasını sağlar.
Budamayla, sararıp solma ve kuruma durumu diğer bitkilere bulaşmamış olur. Aksi takdirde tüm bitki kuruyup dökülebilir.
Bu işlem için Şubat-Mart ayları ideal zamandır. Bu aylarda fazla uzayan dallar kısaltılır. Kuruyan yaprak ve çiçekler ise yıl boyu düzenli olarak temizlenmelidir.
Budama yapmamak sürgün vermeyi azaltır ve bitkinin çiçeklenmesini engeller. Doğru bir şekilde yapılmayan budama, çiçeklenmenin verimsiz olmasına neden olabilir.
Havanın soğuk olduğu bölgelerde yapılan kış budamasından sonra bitkiler saksıdaysa eve alınması önerilir. Bahçede ise sera etkisi yaratmak amacıyla üzerlerine naylon örtülmelidir.
Sardunya Çiçeğinde Gübreleme Nasıl Olmalıdır?
Bu çiçeğe ilkbahar ve sonbaharda olmak üzere yılda 2 kez, 6 ayda bir gübre verilebilir. Doğal yumurta kabukları bu bitki için gübre yerine geçebilir.
Sardunya Çiçeğinde Vitamin Kullanımı Nasıl Olmalıdır?
Bitkinin yaprakları ve çiçekleri sağlıklıysa bu durumda vitamin kullanımı zorunlu değildir. Fakat çiçekler solmuş ve budama yapılmışsa bu dönemde bitkinin hem çiçek açması hem de gelişimi için çiçek vitamini kullanılabilir. Kullanım şekli ve sıklığı vitamin ambalajı üzerinde belirtilmektedir.
Sardunya Çiçeğine Zarar Veren Faktörler ve Çiçekte Görülen Hastalıklar Nelerdir?
Hava akımlarına karşı oldukça hassas bir bitki olan sardunyalar kapı eşiklerinde ve pencere kenarlarında bulundurulmamalıdır. Bunun dışında daha önce de belirttiğimiz gibi aşırı sulama da bitkiye zarar verir.
Saksı deliklerinin kapalı olması ve suyun tamamının saksı içinde birikmesi, hastalanmış bitkinin diğer bitkilere yakın olması, toprağın kalitesiz olması veya vitaminin yetersiz kalması gibi faktörler de bitkiyi olumsuz etkiler.
Bitkinin yapraklarında birtakım hastalıklar ve mantarlar da oluşur. Sinek, solucan veya yapışkan gibi pamuksu hastalıklar sardunyalara zarar verir. Bu gibi hastalıklar görüldüğünde ona uygun ilaçlar satın alınıp kullanılmalıdır.
Sardunya Çiçeğinin Peyzajda Kullanımı Nasıldır?
Özellikle balkon ve terasları renklendirmek için kullanılan bu bitki ev, ofis gibi iç mekanlarda; park ve bahçe gibi dış mekanlarda süsleme amaçlı kullanılır. Bulunduğu ortama hoş bir hava katar.
Sardunya Çiçeğinin Kullanım Alanları Nerelerdir?
Sardunya bitkisinin yaprakları ezilerek, haşlanarak veya yağı çıkarılarak kullanılabilir. Yaprakları ezilerek yaralarda, şişkinliklerde veya ağrıyan bölgelerde tercih edilebilir. Diş üzeri veya kulak arkasına direkt koyarak o bölgelerdeki ağrılar için fayda sağlanabilir.
Bir bardak suda haşlanan sardunyalar bulunulan odada bekletilerek hoş bir koku elde edilir. Aynı zamanda bu işlem stresten arınmayı da sağlar.
Yine aynı şekilde temizlenmiş ve yıkanmış sardunya yaprağı kaynatılabilir. Elde edilen bu suyla gargara yapmak boğaz enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılır.
Bir diğer kullanım şekli de yağı elde edilen sardunyanın cilde nemlendirici olarak uygulanabilmesidir. Yaprakları veya çiçekleri ezilen sardunyanın doğal zeytinyağında bekletilmesiyle elde edilen yağ da kullanılabilir.
Sardunya Çiçeğinde Saksı Seçimi ve Değişimi Nasıl Olmalıdır?
Sardunyaların ekileceği saksı çok derin ya da çok geniş olmamalıdır. Büyük saksılar bu bitki için doğru bir tercih olmamakla birlikte, en fazla 1 boy büyük saksı tercih edilmelidir.
Saksının boyutunun fazla büyük olması bitki köklerine zararlı olabilir. Bunlara ek olarak saksının alt kısmında fazla suyun atılmasını sağlayan delikler bulunmalıdır.
Bu bitkide saksı değişimi konusu da önem taşır. Sardunyalar sık saksı değişiminden hoşlanmazlar. Havalar daha ısınmadan, Mart-Nisan aylarında saksı değişimi önerilir. Yılda bir kez değişim yeterlidir.
Saksı değiştirme işleminde bitkinin kökleri zarar görebilir, buna dikkat edilmelidir. Yeni saksıya aynı formda toprak eklenmelidir.
Ayrıca yerleştirme esnasında bitkinin kökleri dışarıda kalmamalıdır. Toprak, saksı içine tepeleme doldurulmamalı, sulama payı bırakılmalıdır.
Sardunya Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Bu bitkinin çoğaltılması oldukça basittir. Bitkinin köklerinden çıkan yeni sürgünler toprak üzerine çıkar ve böylece yeni bitkiler meydana gelir. Oluşan bu yeni bitki kökten ayırma veya yeni bir saksıya dikme yöntemiyle çoğaltılabilir.
Bunun haricinde bitkiyi çoğaltmak için 2 yöntem daha mevcuttur. İlki, tohumla çoğaltmadır. Sardunyalar kolayca tohumdan çoğalabilirler.
İkinci yöntem ise, bitkinin uzayan dallarının kesilerek saksıya direkt ekilmesiyle gerçekleşir. Bu işlem için kış sonu, ilkbahar başı uygun zamandır.
Sardunya Çiçeğinin Faydaları Nelerdir?
Sardunyanın bir ortamda bulunması bile faydalı olması için yeterlidir. Bu çiçeğin algıladığı bazı maddelerin mikropları uzaklaştırıcı hatta yok edici özelliği olduğu bilinmektedir. Bu çiçeğin sağlık için sağladığı faydalar da şu şekilde sıralanabilir:
- İdrar söktürmeye yardımcıdır.
- Kanamaları durdurucu etkisi vardır.
- Boğaz tahrişine iyi gelir.
- Vücuttaki ödemin atılmasını kolaylaştırır.
- Ağrı kesici etkisi vardır. Özellikle boğaz, kulak ve diş ağrılarına iyi gelir.
- Bağırsak rahatsızlıklarına iyi gelir.
- Karaciğeri ve böbrekleri temizler.
- Kan şekerini dengeler.
- Kalp çarpıntısı gibi durumlarda sakinleştirici etki sağlar.
- Antiseptik bir bitki olduğundan enfeksiyonlara karşı kullanılır.
- Cilt sağlığına oldukça faydalıdır. Morluk ve şişliklere iyi gelir.
- Yaraların iyileşme sürecini hızlandırır.
Sardunya Nasıl Çiçek Açtırılır?
Sardunyanın çiçek açmaması iyi bir şekilde bakım yapılmadığını gösterir. Uygun olmayan toprakta yetişen, budanmayan ve yeterince güneş ışığı almayan sardunyalar çiçek açmada problem yaşar.
Eğer sardunyalar iç mekanda bulunuyorsa daha fazla güneş gören bir yere alınmalıdırlar. Bununla birlikte budama işleminin de yapılması çiçeklenme üzerinde etki gösterecektir.
Bitkinin çiçek açmasını beklemek için öncelikle ihtiyaç duyduğu tüm bakımlar yerine getirilmelidir. Güneş ışığından sonra diğer bir husus olan sulama, bu noktada önem taşır.
[renkbox baslik="Orkide Nedir? Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/orkide-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/01/orkide-hakkinda-bilgiler-1024x597.jpg" renk="pembe" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Fazla kireçli bir suyla sulama yapmak veya dinlendirilmemiş su kullanmak çiçeklerin azalmasına sebebiyet verebilir. Çürüyen, solan ve sararan yaprakların bitki üzerinden alınmaması da çiçeklenmeyi etkiler.
Daha önce de bahsettiğimiz gibi saksı boyutunun bitki için fazla büyük olması da çiçeklenmeyi engelleyebilir. Ayrıca bitki toprağının kaliteli olması ve toprağın belli aralıklarla havalandırılması gerekir.
Tüm bu bakım tüyolarına rağmen çiçeklenmede hala sorun yaşanıyorsa çiçek bakım marketlerinde yer alan sardunyaya özel vitaminlerden temin edilebilir. Kullanım şekli ve miktarı üzerinde yazmakla birlikte, ayda 1 sefer bitkiye uygulanması çiçeklenme için yeterli olacaktır.