Sanayileşmenin artması ve üretim şartlarının değişmesi sonucu, farklı ve tehlikeli kimyasallar çalışma hayatında kullanılmaya başlanmıştır. Bu kimyasallar, hayati tehlikeye sahip ve az bilinen hastalıkları da beraberinde getirmiştir. Çalışmak zorunda olduğu için, şartların tehlikeli olduğunu bile bile çalışan ve hastalığa yakalanan kişilerin hikayeleri, son derece benzerlikler göstermektedir.
Tıbbın hızla ilerlemesine rağmen, bazı hastalıkların kesin tedavisi bulunamamaktadır. Hastalıktan korunma yollarının geliştirilmesi ile de yakalanma riskleri bir miktar da olsa azaltılmaya çalışılmaktadır. Son derece sinsi ilerleyen bir hastalık olan silikozis, bu gruba dahil olan bir hastalık türüdür. Bu tehlikeli hastalığın, ortaya çıkış sebepleri ve tedbirleri iyi anlaşılarak, tedavi yöntemleri geliştirilmeye çalışılmaktadır.
[renkbox baslik="Asbest (Amyant) Nedir? Özellikleri, Kullanım Alanları ve Çıkarıldığı Yerler" link="https://bilgihanem.com/asbest-amyant-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/11/asbest-amyant-nedir-ozellikleri-kullanim-alanlari-ve-cikarildigi-yerler-960x560.jpg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]
Pek çok farklı sektörde üretim ve imalat yapılan fabrika ve atölyelerde, yüzlerce insan hastalık yapması neredeyse kesin olan kimyasallara maruz kalmaktadır. Kısa vadede pek zararı olmasa da yıllar içerisinde bu maddelerin yol açtığı zararlarla mutlaka karşılaşılmaktadır. Ekonomik şartların izin verdiği ölçüde, tehlikeli olduğu belirlenen kimyasalların muadilleri kullanılmaya çalışılsa da hastalığın yayılması yeterince engellenememiştir.
Silikozis Nedir?
Sanayinin alakasız gibi görünen pek çok sektöründe kullanılan silika isimli kimyasal hammadde, silikozis hastalığının baş suçlusudur. Bu maddeye, herhangi bir koruma tedbiri olmadan maruz kalan çalışanlar, 20-25 yıl gibi bir süre sonra, büyük oranlarda bu hastalığa yakalanmaktadır.
Hastanın bünyesinin ve maddeye maruz kalmanın yoğunluğuna bağlı olarak, 10 yıllık bir yakalanma süresinden de bahsedilebilir. Silikozis, son derece sinsi ve kuvvetli bir solunum yolu hastalığıdır. Hasta belirtileri fark ettiğinde, çok geç kalınmış olabilir. Hastalığa yakalanan kişilerin iyileşme oranları, ölüm ile sonuçlanma oranlarından kat kat düşüktür.
Silikozisin Nedenleri Nelerdir?
SiO2 simgesi ile ifade edilen silika maddesi, doğada serbest şekilde bulunduğu gibi, kimyasal madde olarak imalatta da kullanılabilir formlarda bulunmaktadır. Bu maddeye uzun süre maruz kalmak, hastalığa yakalanmak için yeterli sebeptir.
Metal ve kömür madenlerinde çalışan işçiler kadar, kumlama işlemi ile imalat yapılan fabrikalarda çalışan işçilerin de hastalığa yakalandığı görülmüştür. Son zamanlarda yapılan araştırmalar göstermiştir ki diş teknisyenleri de aynı oranda hastalığa yakalanmaktadır.
Silikozisin Belirtileri Nelerdir?
İlk kendini gösteren belirti; alınan nefesin hızlı ve kuvvetli bir şekilde geri verilmesidir. Normal nefes alınmasında sorun görülmesine rağmen, hızlı ve kuvvetli verilen nefes, hastalığın en tipik belirtisidir. Sık ve kısa öksürükler, öksürükle birlikte seyreden kan zerrecikleri, sinsi şekilde ilerleyen hastalığın son aşamaya ulaştığının belirtisi sayılır.
Sık sık yaşanan ve sebebi tespit edilemeyen ses kısıklıkları, yanlış teşhisler sebebiyle silikozis belirtisi olduğu anlaşılamadan, yıllarca sürebilen bir belirtidir. Hastalık tanındıkça ses kısıklığı ile hastaneye başvuran insanlarda bile silikozise yönelik tetkikler yapılmaya başlanmıştır.
Silikozisten Korunma Yolları Nelerdir?
Silikozise sebep olan kimyasal maddeden uzak durmak, korunmanın ilk ve en geçerli yöntemidir. Atölyeler ve imalathaneler, bu maddelerle yaptığı işlerden vazgeçemediğinden, işçileri bu madde ile çalışmaya mecbur ettiğinden, hastalığın engellenmesi mümkün olamamaktadır.
İşçileri korumaya yönelik gelişen ve artan kanunlar sayesinde, işverenlerin tedbir alması sağlanmaktadır. Kanunen kontrol edilebilen işletmelerde, hastalıktan korunmaya yönelik tedbirler alınmaktadır. Fakat merdiven altı tabir edilen kaçak işletmelerde çalışan işçiler, hayatlarını tehlikeye atma pahasına, bu işlerde çalışmaya mecbur kalmaktadır.
Silikozisin Tedavisi Nasıldır?
Hastalığın teşhisinde son derece başarılı olan tıp uzmanları, tedavi konusunda çaresiz kalmaktadır. Silikoz hastalığının, bilinen kesin bir tedavisi henüz bulunamamıştır. Teşhis konulduğunda çok geç kalınmış olan bu hastalık, ortadan kaldırılamaz veya hasta tamamen eski haline döndürülemez.
Alınan ilaçlar ve tedbirler ile hastanın kalan hayatını rahat ve kaliteli geçirmesine çalışılabilir. Hastanın sık sık oksijen alması sağlanabilir. Bu şekilde vücudun ihtiyacı olan oksijenin dolaşıma girmesi sağlanabilir. İlerlemiş hastalıklarda, ömrü uzatabilmek için akciğer nakli yapıldığı görülmektedir.
Silikozis Hastalığı Riski Taşıyan Meslekler Hangileridir?
Tünel yapımında çalışan işçiler, çimento gibi inşaat maddeleriyle çalışan kişiler risk grubundadır. Silikozis maddesine maruz kalmak, bir de yeterli temiz havanın alınmaması hastalığın oluşmasına yol açmaktadır. Kömür ve taş ocağı gibi, oksijenden mahrum kalınarak, solunan havadaki pek çok kimyasal maddelere maruz kalarak çalışan işçiler, büyük oranda riske sahiptir.
Kot imalathanelerinde çalışan işçiler, kumlama işlemi sırasında gerekli tedbirleri alınmadığı için büyük risk içindedirler. Bilinen silikozis hastalarının yarısından çoğu kot imalathanelerinden çıkmaktadır. Diş teknisyenleri, diş yapımı sırasında yoğun şekilde silika maddesine maruz kaldığından, riskli guruplara dahildirler.
Silikozis Hastalığına Neden Olan Kumlama Nedir?
Bir tür yüzey pürüzsüzleştirme olan kumlama işlemi, sanayinin pek çok alanında kullanılmaktadır. Gerekli maddenin, bir tür tabanca görünümündeki makineye konularak, yüzeye püskürtülmesi şeklinde kullanılmaktadır. Kot imalathanelerinde, dikilmiş ve giyilmeye hazır giysilerin görselliğini artırmak ve uzun süredir giyiliyormuş hissini yaratmak için, belli bölgelerinin beyazlatılması ve eskitilmesi işlemi de kumlama olarak adlandırılmaktadır.
[renkbox baslik="Akciğer Kanseri Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/akciger-kanseri-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2014/11/akciger-kanseri-nedenleri-ve-tedavisi-960x560.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Kumlama işlemi sırasında havaya zerrecikler şeklinde yayılan silika maddesi, nefes alan işçinin ciğerlerine ulaşarak yapışır ve zamanla birikerek, ciğerlerin işlevlerinin bozulmasına sebep olur. Bazı doğal haldeki madenler, kullanıma hazır hale getirilmek için işlenirken, kumlama yapılarak tüketiciye sunulmaktadır.
Çalışırken maske takmak şart !