Cibes (Cibez) Otu Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Cibes (Cibez) Otu Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Turpgiller familyasından bir bitki olan cibes otu, Ege'nin meşhur sağlıklı otlarından biridir. Bu yörede genellikle lahana patlağı, cibez ve azman gibi isimlerle bilinir. En önemli özelliği sindirim sistemini düzene sokarak, bağırsakları çalıştırmak olan cibes otunun fazla kullanımından kaçınılmalıdır. Aksi takdirde ishale yol açar ve beraberinde su kaybı, halsizlik ve kilo kaybı gibi durumları getirir.

Yasemin Saygın

Doğanın bize sunduğu nimetler saymakla bitmiyor. Özellikle şifalı otlar, yüzyıllardır hastalıkların tedavisinde, yaraların iyileştirilmesinde insanların işine yaramış doğal yöntemlerdir. Biz Bilgihanem olarak, sitemizde şifalı bitkiler kategorisine fazlasıyla önem vererek, doğadaki faydalı otların tanınmasını sağlamayı amaçlıyoruz. Bu makalemizde ise bunlardan biri olan cibes otunu, nasıl kullanıldığını, faydalarını ve yan etkilerini sizlere detaylı bir şekilde vermeye çalışacağız.

Özellikle Ege Bölgesi'nde yaşayanların yakından bildiği cibes otu, yeşil renkli marula benzer bir bitkidir. Aslında kökeni maruldan ziyade lahanaya dayanmaktadır ve hem çiğ hem de pişmiş olarak tüketilebilmektedir. Ege yöresinde sıklıkla tüketilen radika (karahindiba) gibi cibes otu da, sofraların vazgeçilmez lezzetlerinden bir tanesidir. Özellikle bahar ve yaz aylarında bolca tüketilen bu bitkiyi çiğ olarak tüketmek için kabuklarını güzelce temizlemek gerekir. Aksi takdirde ağızda pek hoş olmayan bir tat bırakabilir. Ot genellikle yerli halkın kendi bahçelerinde yetiştirdikleri bir üründür.

[renkbox baslik="Hatmi Çiçeği Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/hatmi-cicegi-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/02/hatmi-cicegi-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="pembe" yenisekme="evet"][/renkbox]

Cibes otunu tüm marketlerde ve alışveriş merkezlerinde bulmak mümkün değildir. Daha ziyade yöresel manavlarda ve köy pazarlarında bulunabilir. Sağlık açısından sayısız faydası bulunan bu ot aynı zamanda cilt sorunları olanlar için de bulunmaz bir nimettir. Bu faydaları nedeniyle kozmetik sektöründeki bazı ürünlerin içinde cibes otu esansı bulunmaktadır. Gelin şimdi cibez otunu tüm özellikleri ile birlikte tanımaya çalışalım.

Cibes Otu Nedir?

Familyası incelendiğinde cibes otunun en yakın akrabasının turp olduğu görülmüştür, bu nedenle Turpgiller ailesindendir. Cibes otu her hali tüketilebilen yoğun bir C vitamini kaynağıdır. Yaprakları yeşil, geniş ve lezzetlidir. Şekil olarak geniş marul yapraklarına benzeyen bu bitki tat olarak daha belirgindir. Genellikle Ege Bölgesi'nde yetişen cibes otu, burada yaşayan halk tarafından cibez otu, azman ve lahana patlağı gibi isimlerle de bilinir.

Lahana patlağı olarak tanımlanmasındaki maksat ise şudur; aslında cibez lahananın toplandıktan sonra kökünde kalan kısımlarının yeniden yeşermesi sonucu oluşan bir bitkidir. Bu nedenle lahana cibezi veya karnabahar cibezi olarak da çeşitlendirilebilir. Bazen bu tarlalar birbirine çok yakın olur ve hibritleşme şeklinde ortaya iki türün karması bir ürün çıkabilir. Bu cibezlerden salata, börek, yumurtalı kavurma ve daha birçok yemek yapılabilmektedir.

Cibes otu tokluk hissi vermesi nedeniyle son yıllarda zayıflama kürlerinin de vazgeçilmez parçalarından biri haline gelmiştir. Özellikle iştahı bastırması nedeniyle pek çok insan tarafından tüketilmektedir. Cibes otunu tüketenler genellikle bu bitkiyi kendileri yetiştirmektedirler. Karadeniz Bölgesi'nin meşhur bitkisi olan mor (kara) lahananın diplerinde yetişen cibes otu, bu yörede de sevilerek tüketilmektedir.

Cibes Otu Nasıl Kullanılır?

Cibes otunun; kavurması ve zeytinyağlı yemeği olmasına rağmen en çok tercih edilen yeme şekli salatasıdır. Bazı yörelerde cibes otunun iri yaprakları toplanarak değişik dolma tarifleri de yapılmaktadır. Salatasının vazgeçilmez öğesi nar ekşisidir ve tadını bol ekşi ile zenginleştirmek mümkündür. Karadeniz Bölgesi'nde de yetişen cibes otu, yöresel halk tarafından "cici otu" olarak bilinmektedir. Karadeniz Bölgesi'nde kara lahana kökünden filizlenmektedir.

Yaprakları güzelce temizlendikten sonra, çiğ olarak yenmesi veya kaynatılarak suyunun içilmesi cilt sağlığı açısından da son derece faydalıdır. Her türlü besin maddesi olarak tüketilebilmektedir. Cibes otunu pişirirken vitamin değerlerinin ölmemesi için fazla pişirilmemesi gerekmektedir. Bunun yanında çok sıcak su kullanması da önerilmez. Eğer salatasını yapacaksanız soğuk su ile yıkamanız önerilir. Bu şekilde tazeliğini ve canlılığını muhafaza edecektir.

Pişirerek tüketecekseniz o zaman daha sıcak bir su ile yıkamanızda sakınca yoktur. Ancak yine vitamininin ölmemesi ve daha çok faydalanmak adına çok uzun süre pişirmemelisiniz. Tıpkı diğer yapraklı sebzelerde olduğu gibi basit bir soteleme işlemi yeterli olacaktır. Aksi takdirde içinde barındırdığı yararlı maddelerin etkisi düşecektir.

Bu kadar bilgi verdikten sonra, bir de ideal ölçülerini de paylaşarak cibes salatasının tarifini sizlere sunalım. Öncelikle gerekli olan malzemeler; yarım kilogram cibes otu, bir adet limonun suyu, 3-4 diş sarımsak, yarım çay bardağı sızma zeytinyağı ve tuz. İlk olarak yapraklarını ayıkladığınız cibes otunu soğuk suda iyice yıkayın. Eğer çok kirli veya çamurlu ise bir saat kadar sirkeli suda bekletmenizi tavsiye ederiz.

Yıkadığınız otları bir bıçak yardımı ile iri iri doğrayın. İçine tuz atıp kaynattığınız suyun içine doğradığınız otları atın. Ancak çok hassas ve ince oldukları için sıcak suda çok fazla tutmamanızı, 2-3 dakika tuttuktan sonra hemen çıkarmanızı öneririz. Aksi halde hamur gibi yumuşak olacaktır.

Pişirdikten sonra çıkarıp süzün. Başka bir kapta hazırladığınız zeytinyağı, tuz ve limon karışımını cibes otlarının üzerine dökerek homojen bir şekilde karışmasını sağlayın. Dilerseniz içine kendi zevkinize göre başka baharatlar da ekleyebilirsiniz. Kaynamış sudan çıkarıktan sonra hemen yemek istemiyorsanız, buzlukta şoklayarak daha sonra da tüketebilirsiniz.

Cibes Otunun Faydaları Nelerdir?

Cibes otu için yeşil mucize demek yanlış olmayacaktır. Sayılamayacak ölçüde faydası bulunan bu bitkinin en büyük özelliği bağırsaklar üzerindeki etkisidir. Özellikle kabızlık problemi çekenler için son derece faydalıdır. Ayrıca bağırsaklarında kurt sorunu yaşayanların cibes otu suyu (çayı) içmeleri halinde, kurtların vücuttan atılması hızlanacaktır.

Sahip olduğu yoğun miktarda C vitamini sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir ve hastalıklara karşı korur. Hem bağırsak hareketlerini düzenlemesi hem de iştah kesmesi nedeniyle, kilo problemi olanlara büyük fayda sağlamaktadır. Elbette cibes otunun içerdiği tek vitamin C vitamini değildir.

Bu vitamini, fosfor, magnezyum ve potasyum gibi minerallerle destekler. Bildiğiniz gibi fosfor vücudumuz için zorunlu olan minerallerden biridir. Kemiklerin ve dişlerin sağlığı için çok önemli olan fosfor, yağların vücut tarafından kullanılmasında, doku tamirinde, büyüme gelişmede çok önemli bir yere sahiptir.

[renkbox baslik="Ekinezya Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/ekinezya-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/02/ekinezya-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="mor" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Gelelim magnezyumun faydalarına... Magnezyum; enzimlerin gerçekleştirdiği biyokimyasal fonksiyonlarda görevlidir, bunalım, depresyon, içe kapanıklık gibi durumlara iyi gelir, migren tedavisinde ciddi anlamda fayda sağlar. Birçok doktor migren hastalarına, tedavinin yanında takviye olarak magnezyum önermektedirler. Bunun yanında vücudun performansını artırır, enerji verir, adet önceci kullanılırsa sancıların şiddetini azalttığı tespit edilmiştir.

Ciber otu bu denli zengin bir içeriğe sahip olması nedeniyle kansere karşı koruyucu etkisinin bulunduğu düşünülmektedir. Cibes otunun genel olarak faydalarını toparlayacak olursak şu şekilde sıralayabiliriz;

  • Bağırsaktaki kurtların atılmasını sağlar.
  • Vücuda zindelik ve enerji verir.
  • Kansere karşı koruyucu özelliği olduğu bilinmektedir.
  • Vücutta enfeksiyon oluşma ihtimalini azaltır.
  • Cildi güzelleştirir, daha canlı ve parlak olmasını sağlar.
  • Kemik ve dişlerin gelişimine katkı sağlar.
  • Depresyona iyi gelir.
  • Tokluk hissi verdiğinden, sağlıklı bir şekilde kilo vermenizi sağlar.
  • C vitamini açısından zengin olduğundan, grip, nezle ve soğuk algınlığı gibi hastalıklara karşı koruyucudur.
  • Bağışıklık sistemini güçlendirir.
  • Sindirimi kolaylaştırır, bağırsakların daha aktif çalışmasını sağlayarak kabızlık sorununu önler.
  • Kan dolaşımını düzenler.

Cibes Otunun Yan Etkileri Nelerdir?

Cibes otunun aşırı ve uzun süreli kullanımları yoğun ishale sebebiyet verebileceği için; karın ağrısı, mide bulantısı ve su kaybına neden olabilir. Ayrıca hamile kadınlarda aşırı tüketimi olumsuz sonuçlar doğurabilir bu nedenle kontrol altında tüketilmesi gerekmektedir. Cibes otunun kanıtlanmış herhangi bir olumsuz yönü bulunmamaktadır. Çiğ tüketirken kabuğu soyulmadan aşırı miktar yenmesi karın ağrısına sebep olabilir.

Otları ile ünlü Ege Bölgesi'nde yetişen cibez otu, böreği, salatası ve diğer yemekleri yapılarak yenen bir şifalı bitkidir. Yukarıdaki yazımızda salatasının nasıl yapıldığından ve faydalarından bahsettik.
Bu tür otları çok tüketir misiniz?
Et yemeklerini mi, ot yemeklerini mi daha çok seviyorsunuz?
Cibez otu ile yaptığınız bir tarifi bizimle paylaşır mısınız?



Okur Yorumları
  1. Cibez tohumu lahana ve karnıbaharın birbirini döllemesi ile elde edilen tohumlardan elde edilir. Üç lahana bir karnıbahar bitkinin çiçeklendirilmesi elde edilir.

Mustafa Sermet AKSOY için bir cevap yazın Cevabı iptal et