Nohut Nedir? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Nohut Nedir? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Nohut protein açısından en zengin baklagillerden biridir. İçerisinde demir, çinko, magnezyum, fosfor ve kalsiyum bulunmaktadır. Özellikle kış aylarında yapılan yemeklerde tercih edilen nohut hakkında ayrıntılı bilgiler yazımızda anlatılmıştır.

Yasemin Saygın

Nohut, Baklagiller ailesinin protein yönünden en zengin üyesidir. Dengeli ve sağlıklı beslenme söz konusu olduğunda, akla gelen ilk gıdalar arasında olan nohut, vücudun protein ihtiyacını fazlasıyla karşılamasının yanı sıra, içinde bulunan vitaminlerle de kış aylarında vücudu destekleyicidir. Soğuk havalarda, tüketimi vücut direnci artırır hatta yaşlanmaya karşı da mücadele eder. Çünkü E vitamini bakımından oldukça zengindir.

Nohut, demir, çinko, magnezyum, fosfor ve kalsiyum da içerir. Bağışıklık sistemini güçlendirici ve vücudu koruyuculuğu bu minerallerden gelir. Anavatanı Akdeniz, olarak bilinir. Sıcaklığı seven, sıcak hava koşullarında üretimi yapılan bir besindir. Bu nedenle de; Akdeniz ülkeleri, Avrupa ve Afrika’da bol bol yetiştirilir.

[renkbox baslik="Damiana Otu Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/damiana-otu-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/11/damiana-otu-nedir-nasil-kullanilir-faydalari-ve-yan-etkileri-nelerdir.jpg" renk="sari" yenisekme="evet"][/renkbox]

Nohut, hızlı bir şekilde filizlenir ve 3 gün içinde de toplanır. Tüm ülkede, nohut ile hazırlanan çeşitli yemekler vardır. Ancak, Kuzey Afrika, Hindistan, İspanya ve Türk mutfağında ayrı bir yeri bulunmaktadır. Türk mutfağında birçok yemeğin içinde kullanılan bu kuru bakliyat, beslenme düzenimiz içerisinde daha sık yer almalıdır.

Nohut Nedir?

Baklagiller (Fabaceae) ailesinde olan nohut (Cicer arietinum), bol nişastalı, vitamin ve minerallerce zengin bir bitkidir. Kuru ve taze halde yenilebilen nohut, besleyici bir baklagildir. Ayrıca, leblebi de yapılabilir. Nohutun sap ve yaprakları da birtakım işlemlerden geçirerek, ardından bazı hayvanların beslenmesinde yararlanılır.

Ülkemizin hemen hemen her yerinde yetişebilen bu bitki daha çok Batı, Orta ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde görülmektedir. Marketlerde birçok marka ve türde nohut görürüz. Bunların bazıları çok kısa süre içerisinde pişerken bazıları saatlerce ocakta bekletilmesine rağmen yine de sert kalmaktadır.

Ev hanımlarının şikayet etmesine sebep olan bu durumun asıl sebebi notun yetiştiği topraktır. Daha doğrusu nohutun yetiştiği toprak, iklim şartları kısacası türü pişme süresini etkilemektedir. Bu bitkinin yaprakları ortalama 5 - 15 mm arasında büyümektedir.

Bazı yörelerde tohumları taze haldeyken bile yenilir. Ancak uzmanlar nohutun taze olarak değil de kurutulmuş ve pişirilerek yenmesini öneriyor. Protein, kalori, fosfor, demir ve potasyum açısından zengin olan bu gıda sağlığımız için oldukça faydalıdır.

Nohutun Özellikleri Nelerdir?

Oldukça derin ve sert bir köke sahiptir. Boyu 50-60 cm'ye kadar uzayabilir. Çok fazla yan kökü vardır. Bu yan kökler, toprak yüzeyine yakındır ve böbrek şeklindedir. Gövdenin, toprağa yakın olan yaprak altlarında bulunan çiçek sapları, çiçekleri taşır.

Çiçekler, beşer tane, beyaz, pembe ve mavimsi renkte olabilirler. Çiçeklerin verdiği meyveler, oval biçiminde ve şişkindir. Meyve içinde ortalama, 1-3 tohum bulunabilir. Tohumlar, türlerine göre, şekil, büyüklük ve renk bakımından değişiklik gösterebilir.

Kuraklığa karşı dayanıklı olan bu bitkinin özel bir toprak isteği yoktur. Ancak bol su seven bir bitkidir. Kumlu ve kireçli topraklarda daha iyi yetişir. Ülkemizde, ilkbahar aylarında ekilir ve gelişme süresi 3 aydır.

Oldukça verimli bir ürün olan nohutun daha fazla mahsul vermesi için gübreleme ve sürme işlemlerinin çok dikkatli bir şekilde yapılması gerekmektedir. Ekilme zamanı iklime yani bölgeye göre değişkenlik göstermekle birlikte Şubat ayının ortasıyla Nisan ayının sonlarına kadar ekilebilir. Ancak ilkbaharın son zamanlarından önce muhakkak ekim işleminin yapılması gerekmektedir.

Hastalıklara oldukça hassas olan nohut, dikkatli bakım ve takip gerektirmektedir. Özellikle yaprak hastalıklarına ve zararlı böceklere karşı önlem alınmalıdır. Ekim işlemi ülkemizde daha çok serpme usulü ile yapılır. Mibzer yardımı ile yapılan ekimlerde dekar başına 12 - 14 kg arasında tohum kullanılır.

Eğer ekim işlemi için geç kalındıysa ve kış aylarına denk geldiyse tohumların toprağın biraz daha derinine gitmesi sağlanmalıdır. Soğuk ve sert geçen kış iklimlerine karşı dayanıksız olan bitki, bu nedenle ilkbahar ve yaz aylarında daha güzel verim vermektedir.

En fazla 10°C soğuğa kadar dayanır ve daha fazla soğukta zarar görür. Nemli toprakları seven bitki yağışların çok fazla olduğu ve toprağın sürekli ıslak kaldığı yerlerde sağlıklı yetişemez.

Normal ekimlerde tohum toprağın 4-6 santim derinliğine yerleştirilmelidir. Bunlar arası mesafeyse 30 ila 35 cm arasında olmalıdır. Az önce de belirttiğimiz gibi yabancı otlara karşı oldukça hassas olan bu bitki periyodik olarak ilaçlanmalı, zararlıların meydana gelmesi önlenmelidir.

Nohutun Faydaları Nelerdir?

Mutfaklarımızdan eksik etmediğimiz, protein açısından oldukça zengin olan nohut bağışıklık sistemini kuvvetlendirme, anne sütünü artırma, idrar söktürme ve bağırsakları yumuşatma gibi birçok fayda sağlamaktadır. İnsan sağlığına sağladığı diğer yararlar ise şunlardır;

  • Bu tür bakliyatlar düzenli olarak tüketildiğinde, şeker hastalığı gibi rahatsızlıkları önler.
  • Zararlı bakterilerin gelişmesini engelleyerek bağırsağı korur. Ayrıca, yararlı bakteri üretiminde yardımcıdır.
  • Vücudun bağışıklı sisteminin güçlendirir. Buna bağlı olarak da hastalıklara yakalanma riskini azaltır. Bağışıklık sisteminin nasıl güçlendirildiğini öğrenmek için tıklayınız.
  • Tansiyonu düzenlemeye yardımcı olur. Kolesterolü düzenler, kalbi korur ve kalp hastalığı riskini azaltır.
  • İçinde barındırdığı fosfor, kemik ve dişlerin güçlenmesine yardımcı olur; korur ve hastalık riskini azaltır.
  • Depresyonu engellemeye yardımcıdır. Bunun nedeni, mutluluk hormonlarına olan etkisidir. Mutlu ve huzurlu hissedilmesini sağlar.
  • İçeriğinde bol miktarda lif bulundurur. Büyümeye ve sağlıklı olarak gelişmeye yarar sağlar, iyi bir enerji kaynağıdır.
  • Sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olduğu için, kabızlığa karşı savaşır.
  • Menopoz dönemindeki kadınların, sıcak basması, terleme gibi şikayetlerini azalttığı görülmüştür.
  • Fazla miktarda tüketilmesi, bağırsaklarda gaz ve şişkinliğe neden olabilir. Ayrıca, mide rahatsızlığı olan kişilerin fazla nohut tüketmemesi önerilir.
  • Protein ve lif açısından zengin olan besin doygunluk hissi vererek çok fazla yemek yenmesini engeller. İştahın kontrol altına alınmasına yardımcı olarak, kilo almayı da bu şekilde engellemiş olur.
  • Yapılan araştırmalar bazı kanser türlerine karşı koruma sağladığını ortaya koymuştur. Kanser hücreleri ile savaşan nohut meydana gelen tümörün de büyümesini engeller.
  • Fosfor, kalsiyum ve demir açısından zengin olan besin kemik gelişimini kuvvetlendirir. Bu sayede osteoporoz oluşma riskini azaltır.
  • A, C ve E vitaminleri açısından zengin olması sebebiyle göz sağlığına da iyi gelir.
  • Serbest radikallerle savaşır.
  • Antioksidan açısından zengindir.
  • Hücrelerin yenilenmesini sağlayarak, cilt kırışıklığını azaltır. Özellikle göz kenarlarında meydana gelen ve ağız kenarlarındaki ince çizgilerin oluşmasını geciktirir.
  • Nohut unundan maske yapılarak cilde sürülürse, daha parlak ve canlı olması sağlanır. Ayrıca sivilce ve aknelerin de geçmesine yardımcı olur.
  • Uyku sorunu olan kişiler haftada birkaç kez öğününde nohuta yer verirse, daha düzenli uykuya kavuşur. Gaz yapan bir besin olduğu için çok fazla tüketilmesi önerilmez. O nedenle günde 5-6 tane yenilebilir veya haftada 1-2 kez yemeği yapılabilir.

Nohut Yemekleri Nelerdir?

Genel olarak kuru veya konserve şeklinde satılır. Eğer kuru nohut, yemek için kullanılacaksa, 12-24 saat önceden suyun içinde yumuşatmak gerekir. Nohut yemeğinin, az miktarda gaz yapıcı bir özelliği vardır.

Kış mevsimlerinin uzun yaşandığı bölgelerde, çok kullanılır. Etli nohut yemeği ve birçok çeşitli yemek yapılabilir. Bazı yörelerde, özel yemeklerde kullanılmak üzere, küçük ve renkli cinsleri yetiştirilir. Nohut, kavrularak leblebi yapılabilir.

[renkbox baslik="Mercimek Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/mercimek-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/01/mercimek-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="turuncu" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Nohut, bir gece önceden ıslatılarak, tuzla birlikte kavrularak yenir. Arap mutfağında oldukça fazla olarak kullanılan nohut ezilerek, tahinle karıştırılır ve humus yapılır. Bazı yörelere ait çorbaların içine de, haşlanmış nohut koyulabilir. En çok tercih edilen hali ise, nohut yahnisi adı verilen, bol etli ve soğanlı yemeğidir.

Ülkemizde daha çok Anadolu yöresinde yetişen bir kuru gıda olan nohut, nişasta ve protein açısından dolu bir besindir.
En sevdiğiniz bakliyat hangisi?
Nohutu ne sıklıkla tüketiyorsunuz?
Nohut yetiştiriciliği hakkında eklemek istediğiniz bilgi var mı?



Okur Yorumları